Bộ Nội vụ đề xuất bỏ thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức
Bộ Nội vụ cho rằng thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức thời gian qua gặp nhiều khó khăn. Các bộ quản lý chức danh nghề nghiệp chuyên ngành chậm ban hành thông tư quy định nội dung, hình thức thi và xét thăng hạng dẫn đến chậm tổ chức, ảnh hưởng quyền lợi của đội ngũ viên chức.
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các quy định về cán bộ, công chức, viên chức đang được Bộ Nội vụ xin ý kiến một số cơ quan trước khi trình Chính phủ.
Theo quy định hiện hành, có hai hình thức thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức là thi và xét, thuộc thẩm quyền của các bộ quản lý chuyên ngành và cơ quan quản lý viên chức.
Song, Bộ Nội vụ cho rằng thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức thời gian qua gặp nhiều khó khăn, bởi các bộ quản lý chức danh nghề nghiệp chuyên ngành chậm ban hành thông tư quy định nội dung, hình thức thi và xét thăng hạng dẫn đến chậm tổ chức, ảnh hưởng quyền lợi của đội ngũ viên chức.
Lý giải về đề xuất bỏ thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết theo quy định tại Điều 33 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP (quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức), việc tổ chức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp thuộc thẩm quyền của các bộ quản lý chuyên ngành (đối với chức danh nghề nghiệp hạng I) và cơ quan quản lý viên chức (đối với chức danh nghề nghiệp hạng II trở xuống).
Quy định về tổ chức thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp trong thời gian vừa qua gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, các bộ quản lý các chức danh nghề nghiệp chuyên ngành chậm ban hành các thông tư quy định về nội dung, hình thức thi và xét thăng hạng dẫn đến không kịp thời trong việc tổ chức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp, ảnh hưởng đến quyền lợi của đội ngũ viên chức.
Từ năm 2012 đến năm 2018, đối với khối bộ quản lý chức danh nghề nghiệp chuyên ngành, chỉ có Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức thi hoặc xét thăng hạng cho đội ngũ viên chức chuyên ngành; đối với khối địa phương, chủ yếu đề nghị cử viên chức tham gia các kỳ thi do các bộ quản lý chuyên ngành để tổ chức ghép thi (chỉ có thành phố Hà Nội tổ chức thi thăng hạng cho đội ngũ viên chức chuyên ngành y tế).
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn, điều kiện dự thi phải có chứng chỉ bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp chuyên ngành tương ứng với hạng chức danh nghề nghiệp. Trong khi đó, nhiều chức danh nghề nghiệp không xây dựng được chương trình bồi dưỡng, không tổ chức được các khóa bồi dưỡng nên không tổ chức được các kỳ thi thăng hạng cho viên chức chuyên ngành, đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của đội ngũ viên chức. Có những chức danh nghề nghiệp còn chưa tổ chức thi lần nào như: kiến trúc sư, thẩm kế viên, đo đạc, địa chính, đạo diễn….
Việc tổ chức thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp chưa thật sự gắn với yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức; nội dung thi thăng hạng còn hình thức, chưa sát với vị trí việc làm và đặc thù công việc của từng chức danh nghề nghiệp dẫn tới không đạt mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ của việc thăng hạng.
Điều này dẫn đến thực trạng viên chức trước và sau khi được thăng hạng không có sự thay đổi về công việc, chất lượng thực hiện nhiệm vụ cũng như sự khác biệt về năng lực, trình độ khi được bổ nhiệm vào hạng chức danh nghề nghiệp cao hơn. Việc thăng hạng viên chức hiện nay chủ yếu giải quyết chế độ tiền lương và thu nhập.
Từ thực trạng trên, Bộ Nội vụ cho rằng khi chưa thực hiện cải cách tiền lương và sửa đồng bộ các quy định có liên quan thì việc việc bỏ thi, chỉ giữ hình thức xét thăng hạng viên chức là cần thiết. Trong quá trình tổng kết thi hành, sửa đổi Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, Bộ sẽ tiếp tục đề xuất giải pháp tổng thể để quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức.
Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ cũng đề nghị phân cấp thẩm quyền tổ chức thi nâng ngạch công chức, thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.
Cụ thể, cơ quan quản lý công chức được phân cấp căn cứ danh mục vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức tổ chức thi nâng ngạch từ nhân viên lên cán sự, cán sự lên chuyên viên, chuyên viên lên chuyên viên chính mà không cần ý kiến của Bộ Nội vụ hoặc Ban Tổ chức Trung ương.
Theo Bộ Nội vụ, với số lượng viên chức rất lớn (khoảng 1,8 triệu người) hoạt động trong nhiều lĩnh vực, ngành, nghề ở các bộ, ngành, địa phương trên phạm vi cả nước, việc tổ chức các kỳ thi thăng hạng hàng năm gây tốn kém kinh phí; cá biệt một số nơi xảy ra vi phạm, tiêu cực trong quá trình tổ chức thi.
Việc bỏ hình thức thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp không ảnh hưởng đến quy định của Luật Viên chức 2010 do “hạng chức danh nghề nghiệp” không quy định tại Luật Viên chức mà chỉ được quy định tại các nghị định và thông tư hướng dẫn chuyên ngành (khi Chính phủ ban hành Nghị định mới về cán bộ, công chức, viên chức sẽ có đủ căn cứ pháp lý để thay thế các nghị định và thông tư có quy định về nội dung này).