Đình Ngoại (huyện Thanh Trì)

Theo thần tích hiện còn lưu giữ tại đình thì đình bắt nguồn từ ngôi đền cổ, do Lý Nam Đế cho xây dựng để thờ Phạm Tu trên quê hương khi ông mất. Phạm Tu là vị tướng tài đã hưởng ứng cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược nhà Lương của Lý Bí ngay từ buổi đầu. Ông là một trong những nhân vật lãnh đạo quan trọng trong cuộc chiến đấu giành độc lập dân tộc vào thời kỳ này. Khi đất nước được giải phóng, Phạm Tu lại chỉ huy quân đội đánh tan bọn xâm lấn Chăm Pa ở phía nam. Lúc Lý Nam Đế xây dựng chính quyền độc lập tự chủ, ông được cử đứng đầu hàng võ. Trong cuộc kháng chiến chống sự xâm lược trở lại của nhà Lương, lão tướng Phạm Tu đã hy sinh anh dũng trên phòng tuyến bên cửa sông Tô. Ông đã cùng với toàn dân viết nên trang sử oanh liệt chống ngoại xâm của dân tộc ta giữa thế kỷ thứ VI.

Tấm bia “Trung thôn ký sự thạch bi” dựng năm 1872 hiện còn ở di tích cho biết: Đình có từ lâu đời, được tu sửa lớn vào năm 1898 và để lại kiến trúc đến ngày nay. Đình có quy mô kiến trúc vừa phải trên một khu đất cao giữa cánh đồng gồm có nhà Đại bái và Hậu cung. Đại bái 5 gian xây gạch kiểu tường hồi bít đốc tay ngai, 6 bộ vì gỗ làm kiểu vì kèo quá giang. Hậu cung 2 gian nằm phía sau, thông với gian giữa Đại bái, có 3 bộ vì làm kiểu “chồng rường giá chiêng”. Trên một số thanh xà của kiến trúc được trang trí các hoạ tiết đơn giản. Tại nhà Đại bái được bài trí một hương án ở gian giữa và hệ thống cửa võng, y môn, câu đối. Lòng nhà hậu cung xây bệ gạch, trên đặt khám thờ trong có bức tranh cổ vẽ Phạm Tu và tượng các nàng hầu ở hai bên tả hữu.

Biết ơn và tưởng nhớ công lao của những vị anh hùng thuở trước là truyền thống tốt đẹp của văn hoá Việt Nam. Trên quê hương Thanh Liệt, dưới mái đình Ngoại - nhớ về lão tướng Phạm Tu.

Đình Ngoại đã được trùng tu, tôn tạo lớn năm 2009 - 2010.

Đình Ngoại đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1989./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Sơn Dương (t/h)