Đình Đức Hậu (huyện Sóc Sơn)

Đình Đức Hậu được xây dựng gần chùa và ở phía tây bắc của thôn Đức Hậu. Đình gồm Tiền đình, Đại đình và Hậu cung.

Từ Tiền đình, qua một khoảng sân hẹp, đến Đại đình. Giữa Đại đình và Hậu cung, có một nhà nối, tạo thành kiến trúc hình chữ “công”. Đình thờ thánh Tam Giang.

Theo thần phả, Tam Giang là anh em Trương Hống, Trương Hát quê ở Quế Võ, Bắc Ninh. Thời tiền Lý, có công chống xâm lược và được nhiều nơi thờ, Sau khi Lý Phật Tử đánh đuổi Triệu Quang Phục, anh em họ Trương đã tự vẫn ở ngã ba Xà trên sông Như Nguyệt vào ngày 10 tháng tư âm lịch. Các làng xã ven sông Cà Lồ đều thờ anh em họ Trương và thường gọi là Thánh Tam Giang.

Theo phong cách chạm trổ ở đình Đức Hậu, trên các mảng cốn xà và đầu dư, kẻ bẩy, có thể định đoán đình được xây dựng vào thế kỷ XVII và được trùng tu nhiều lần.

Tiền tế gồm 5 gian 2 chái, mái cong, vì kèo theo kiểu 4 hàng chân. Hai vì kèo giữa theo kiểu thượng xà, chồng rường, kèo suốt luồn cột quân, hai vì bên trốn cột cái, trên chống xà, dưới kiểu tiền dư hậu bẩy. Các gian chái xây bịt, còn các gian giữa để thoáng cả trước sau.

Đại đình cách tiền tế một khoảng sân hẹp lát gạch. Đại đình gồm 3 gian 2 chái, mái đao uốn cong, kết cấu vì kèo 6 hàng chân, gồm 48 cột lớn nhỏ. Đại đình trước đây có sàn gỗ, nay lát gạch, chỉ còn các lỗ mộng ở chân cột. Hai vì kèo giữa thượng chồng xà con nhị, câu đầu gối cột có đấu dư; trung xà kẻ đấu xà nách, tiền kẻ, hậu kết liền với Ống muống. Hai vì bên thượng giá chiêng, hậu trung kẻ rường.

Phần Ống muống có 2 gian nối với Hậu cung, vì kèo quá giang, trên giá chiêng, dưới có xà.

Hậu cung có 3 gian, đầu hồi bít đốc tay ngai, mặt trước chồng diêm 2 mái, mặt sau 1 mái, kết cấu đơn giản. Trên nóc Hậu cung có ghi “Duy Tân nhị niên” (1908).

Đình Đức Hậu còn lưu giữ một phù điêu gỗ chạm hình thánh Tam Giang với mẹ và em gái. Bức chạm mang tính dân gian rõ nét. Đình Đức Hậu đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1994./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Sơn Dương (t/h)