Đình Bảo Vệ
Đình Bảo Vệ được xây ở phía tây của làng Bảo Vệ, xã Long Xuyên, huyện Phúc Thọ, ngoại thành Hà Nội. Ngôi đình nằm cách trung tâm Thủ đô khoảng 55km về phía tây. Đi theo đường quốc lộ Hà Nội - Sơn Tây, đến phố Gạch, rẽ tay phải vào Uỷ ban nhân dân huyện, đi ngược lên đê sông Hồng khoảng 3km, rẽ qua làng Triệu Xuyên và Phù Long là tới di tích.
Theo cuốn thần phả chữ Hán được chép lại năm Duy Tân thứ 5 (1911) và các đạo sắc phong hiện được lưu giữ tại đình cùng truyền thuyết, di vật của địa phương thì đình Bảo Vệ thờ tướng Trương Hát - một vị tướng tiên phong của Việt vương Triệu Quang Phục. Ông đã có công giúp vua đánh giặc, là vị tướng trung thành của Triệu Việt vương, có công dạy cho nhân dân nhiều thuần phong mỹ tục. Theo truyền thuyết, đình Bảo Vệ đã được xây dựng từ lâu đời. Đình quay hướng tây nam, có kết cấu kiến trúc khá đơn giản theo kiểu chữ “đinh”, gồm Đại bái và Hậu cung.
Toà Đại bái được chia làm 3 gian. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, nơi đây đã bị tàn phá. Hiện nay, các vì kèo được cấu trúc theo kiểu chồng rường. Phần kiến trúc thiên về bền chắc, bào trơn, đóng bén.
Hậu cung là toà nhà dọc 2 gian, được tu bổ lớn vào thời Bảo Đại thứ 6 năm Tân Mùi (1931). Kiến trúc toà Hậu cung được làm tương tự như toà Đại bái, mái lợp ngói ri cổ. Đây là chốn thâm nghiêm để thờ Thành hoàng làng.
Di vật còn lại trong đình tuy không nhiều, song rất có giá trị về mặt văn hoá, lịch sử, nghệ thuật như: bức y môn sơn son thếp vàng, trang trí long mã; bức cuốn thư với 4 chữ “Chính thiên địa khí”; hai bài minh chữ khắc nạm vàng trên nền son; bức hoành phi “Thánh cung vạn tuể”; long ngai, bài vị chạm rồng mang đậm phong cách điêu khắc thời Nguyễn.
Đình Bảo Vệ đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1993.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01