Chợ Đồng Xuân
Chợ Đồng Xuân là chợ lớn nhất Hà Nội, và cũng là chợ có lịch sử ra đời sớm từ năm 1889.
Chợ nằm trên địa bàn phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, mặt trước quay ra phố Đồng Xuân, mặt sau thông với chợ Bắc Qua cũ. Nơi đây, xưa thuộc tổng Hậu Túc (sau đổi là tổng Đồng Xuân), huyện Thọ Xương.
Chợ Đồng Xuân xưa vốn là “hậu thân” của hai ngôi chợ cổ của Kinh thành Thăng Long là chợ Bạch Mã và chợ Cầu Đông. Chợ ở cạnh đền Bạch Mã (nay là 76 phố Hàng Buồm). Chợ dưới ở cạnh chùa Cầu Đông (nay là số 38b phố Hàng Đường). Cả hai đều ở bên bờ sông Tô, trên bến dưới thuyền tấp nập. Thực dân Pháp tới, sau khi đã chiếm Hà Nội, năm 1889 chúng lấp sông Tô, mở phố xá mới. Chúng dồn 2 chợ nói trên tới bãi đất trống ở cạnh đình Đồng Xuân (vốn là số nhà 83 Hàng Giấy, thờ Bạch Mã). Ban đầu chúng cho rào bãi đất kia bằng tre nứa và bắt mọi người vào họp chợ trong hàng rào. Ai có hàng đem vào chợ bán phải đóng thuế ngay ở cổng. Dần dần chợ đông người họp, chúng mở rộng phạm vi chợ, xây 5 cầu chợ bằng khung sắt, mỗi cầu dài 52m, cao 19m, mái lợp tôn kẽm. Chợ “mới” khánh thành vào năm 1890. Mỗi cầu chợ dành cho một số loại hàng. Năm 1920 xây lại, rộng ra và đẹp hơn. Mặt trước chợ xây biển tường có đắp hoa văn và tạo nhiều mảng khối theo lối kiến trúc Pháp, rất hài hoà với không gian của khu phố cổ.
Ngày xưa, chợ Đồng Xuân là chợ chủ yếu bán hàng tạp hoá, còn rau quả, thực phẩm phải sang chợ Bắc Qua. Ngày nay hai chợ đã thông liền, và cái tên Bắc Qua đã hoàn toàn lẫn mất vào cái tên chợ Đồng Xuân.
Chợ Đồng Xuân ngày nay, sau hai lần xây dựng lại (năm 1980 xây lại chợ Đồng Xuân mới 2 tầng; năm 1994 chợ bị cháy, được xây lại 3 tầng như hiện nay) đã thay đổi hoàn toàn về quy mô, kiến trúc, duy chỉ có phần kiến trúc mặt tiền của chợ cũ vẫn được giữ lại để làm kỷ niệm. Quy mô ngành hàng kinh doanh trong chợ cũng thay đổi. Với ba tầng hiện đại, khang trang, rộng rãi, bày bán đủ tất cả mặt hàng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cho mọi đối tượng xã hội. Có điều là các mặt hàng ở đây chủ yếu là bán theo phương thức bán buôn, các mối hàng toàn quốc thường xuyên tới đây nhận hàng để chuyển đi các nơi tiêu thụ. Và ngược lại các chủ hàng cũng từ mọi miền đem hàng về đây giao bán. Chợ Đồng Xuân, đúng ra là trạm trung gian tiêu thụ hàng hoá giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Với ưu thế nằm gần ga đầu cầu Long Biên, lại ở gần sông Hồng, chợ Đồng Xuân rất thích hợp cho cả người đến bán lẫn người đến mua.
Chợ Đồng Xuân còn là chiến luỹ và chiến trường oanh liệt của các chiến sĩ cảm tử bảo vệ Hà Nội, đồng xuân năm 1946 - 1947. Bức phù điêu “Hà Nội mùa đông năm 1946” được dựng trước cửa chợ, là niềm tự hào của người Hà Nội.
Chợ Đồng Xuân được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá năm 2005.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01