Hơn 200 nghìn người bị "treo" quyền lợi bảo hiểm xã hội

Thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cộng dồn đến hết năm 2022 có hơn 2,13 triệu lao động bị doanh nghiệp chậm đóng BHXH từ một đến dưới ba tháng; 440.800 người bị nợ đóng từ ba tháng trở lên và gần 213.400 người bị "treo" sổ tại các doanh nghiệp đã giải thể, ngừng hoạt động, nợ BHXH khó thu hồi. Số đang bị nợ BHXH chiếm 17,4% tổng số lao động tham gia BHXH bắt buộc.

Việc chậm đóng diễn ra ở tất cả loại hình doanh nghiệp với số tiền phải tính lãi hơn 13.150 tỷ đồng, chiếm 2,91% tổng số phải thu. So với năm 2021, tiền chậm đóng tính lãi tăng thêm hơn 660 tỷ đồng. Riêng tiền nợ khó thu hồi tại doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động, chủ bỏ trốn hơn 4.000 tỷ đồng.

Hà Nội dẫn đầu về tỷ lệ doanh nghiệp chậm đóng BHXH với 3.660 tỷ đồng; tiếp đến là TP HCM hơn 3.400 tỷ; Hải Phòng 591 tỷ; Cà Mau 86 tỷ và Đăk Nông 44 tỷ đồng.

Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, trong số gần 213.400 lao động bị ảnh hưởng có trường hợp giải quyết BHXH một lần, có người đã hưởng hưu trí và phần lớn tiếp tục đóng bảo hiểm khi chuyển cơ quan.

Số lao động này không thể chờ đợi doanh nghiệp hoạt động trở lại hay có nguồn chi nên đã chuyển việc sang doanh nghiệp khác để tiếp tục tham gia hệ thống BHXH. Với  những trường hợp trên, sau này nếu doanh nghiệp có nguồn kinh phí đóng bù thì cơ quan BHXH sẽ cập nhật quãng thời gian bị nợ đóng để đảm bảo quyền lợi cho lao động.

Trong số hơn 200 nghìn lao động nói trên, có khoảng 20% lao động đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu, tử tuất và bảo hiểm xã hội một lần thì được giải quyết. Trường hợp lao động chưa đóng đủ số năm bảo hiểm xã hội có thể đóng một lần cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu. Khoảng 40% lao động đang làm việc ở đơn vị mới và tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội sẽ được cộng dồn thời gian tham gia, song chỉ giải quyết trên thời gian thực đóng, không cộng số tháng bị nợ. Sau này nếu khoản nợ thu hồi được thì cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ xác nhận bổ sung và điều chỉnh mức hưởng cho lao động. 20% lao động nghỉ việc, chưa tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được bảo lưu thời gian đóng để cộng nối tiếp khi đi làm trở lại hoặc đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Khoảng 20% còn lại là trường hợp phát sinh do điều chỉnh tăng tiền lương hoặc đã quyết toán khi chuyển việc.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có văn bản kiến nghị Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng giải quyết với gần 213.400 lao động bị doanh nghiệp nợ BHXH khó thu hồi. Theo cơ quan này, lao động đang gặp nhiều khó khăn, có nhu cầu hưởng bảo hiểm và tự nguyện đóng nộp để hưởng chế độ nên cần giải quyết để đảm bảo quyền lợi, ổn định an ninh, trật tự địa phương.

Kim Thoa (T/h)