Khắc họa cuộc đời của nữ tướng Bùi Thị Xuân qua tiểu thuyết dã sử

Cuốn tiểu thuyết viết về giai đoạn chiến loạn giữa Trịnh – Nguyễn – Tây Sơn, cuộc kháng chiến chống Xiêm – Thanh và những cuộc thương hải tang điền đi đến thống nhất sơn hà vào nửa cuối thế kỷ 18.

Dựng lên câu chuyện về Phụng thần, mà khởi đầu là bài sấm truyền nửa thực nửa hư, như để ngụy biện cho một triều đình chúa Nguyễn đã chẳng còn nắm quyền lực thực sự, “Tây Sơn phụng thần ký” của tác giả Thành Châu khắc họa cuộc đời của nữ tướng Bùi Thị Xuân từ khi còn nhỏ tới khi danh tiếng nữ tướng chỉ nghe đến thôi đã khiến giặc trong ngoài đều kinh hồn bạt vía.

Mang nỗi thù gia quyến bị tàn sát, căm phẫn trước cảnh mạng người rẻ rúm trong thời thế hỗn loạn, Bùi Thị Xuân buộc kiên cường mà rèn võ, gửi thời xuân thì trên tấm giáp xông trận giết giặc, từng bước, từng bước tiến gần tới bí mật u tối mà ẩn khuất của triều đình đã tàn bại của Đàng Trong, những thật giả, chính tà của cảnh nồi da xáo thịt như kéo dài đằng đẵng… Từ tìm cách sống sót đến chiến đấu vì người khác, Bùi Thị Xuân vẫn luôn một mình với song đao, điều khiển quân ngũ, mưu trí anh dũng trên sa trường, từng bước trở thành nữ tướng, nữ đô đốc uy dũng của triều Tây Sơn, trung thành với lí tưởng về một đất nước thái bình, thịnh thế, nguyện dâng hiến thân mình vì dân.

Chọn góc nhìn từ vi mô đến vĩ mô, từ nữ tướng Bùi Thị Xuân mở rộng ra chuyện thiên hạ phân tranh, tác giả đưa độc đến quãng dài binh biến của đất nước với các thế lực lớn bé giằng xé nhau, những tham vọng chính trị, quyền vua, thế chúa trong suốt hơn ba mươi năm.

Xen kẽ câu chuyện về Bùi Thị Xuân còn là cuộc đời của Nguyễn Phúc Dương, ngặt vì mang thân phận con cháu đế vương mà bị cuốn vào vòng xoáy quyền lực đến mất đi tâm tính, của ba anh em Tây Sơn với những tầm nhìn khác nhau về nền thái bình dân tộc hay của An Nam quốc vương Lê Duy Khiêm (Lê Chiêu Thống) mờ mắt và tàn bại trong hận thù chồng chất của vương tộc. Giữa cảnh hỗn mang tro tàn, tương lai “thái thịnh dân an” phải đổi bằng huyết tẩy sơn hà, Bùi Thị Xuân khi xuống đao vô tình với ngàn giặc hùm, cũng có khi trĩu nặng nỗi đau, ám ảnh mãi những giao tình chẳng thể cứu vãn, đành mặc thế thời nhào nặn, vận mệnh binh đao cứa thêm những vết thương lòng.

Dồn nén những sôi sục của thời kì giao tranh Đàng Trong – Đàng Ngoài, không giấu đi chất thô, bạo mà man rợ trong từng trận đánh của nghĩa quân Tây Sơn, “Tây Sơn phụng thần ký” mang đến sự kết hợp rất hiếm và riêng giữa lịch sử và kiếm hiệp. Nhân vật Bùi Thị Xuân, dưới ngòi bút của tác giả Thành Châu, trở nên sinh động, chân thực hơn bao giờ hết, khi được bộc lộ những năng lực binh đao phi thường, một bản lĩnh anh hùng và chí hướng không hề thua kém bất cứ đấng nam nhi nào.

Thụy Phương