Đình Cung Sơn
Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 20:04, 14/12/2022
Cũng như một số ngôi đình cổ ở vùng Sơn Tây cũ, đình Cung Sơn thờ Tản Viên Sơn Thánh, một trong tứ bất tử của văn hoá tâm linh người Việt, đã có công truyền dạy nghề đánh cá cho dân làng Me (tên cổ của làng Cung Sơn). Sau này, dân làng còn thờ cả hai anh em trai, người được Tản Viên Sơn Thánh trực tiếp dạy cho nghề đánh cá bằng rập sào và tôn người anh là Minh An Vương, người em là Minh Định Vương.
Trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, đình Cung Sơn trở thành nơi ghi dấu nhiều sự kiện quan trọng của nhân dân làng Cung Sơn. Tháng 3/1945, đình Cung Sơn đã từng là nơi luyện tập quân sự của lực lượng Việt Minh của làng, là nơi tập kết để lực lượng khởi nghĩa tham gia cướp chính quyền thị xã Sơn Tây. Ngày 21/12/1946, cụ Tôn Đức Thắng - Chủ tịch Mặt trận Liên Việt đã nói chuyện với nhân dân về đường lối kháng chiến. Ngày 30/10/1950, đồng chí Khuất Đắc Nghi đã bị giặc Pháp bắn chết ngay tại sân đình.
Trải qua thời gian và chiến tranh, ngôi đình đã có nhiều thay đổi về hạng mục kiến trúc. Theo các cụ lão thành cách mạng và nhân dân địa phương kể lại, đình Cung Sơn trước kia là một công trình kiến trúc có quy mô to lớn, gồm: Đại bái (5 gian), Hậu cung, cột trụ, tường bao, cổng pháo, ao đình có gò nổi để làm xới vật. Đình Cung Sơn hiện nay có mặt bằng kiến trúc kiểu chữ “nhất”, quay hướng đông nam.
Toà Đại bái được chia làm 3 gian. Gian giữa bài trí khám thờ bằng gỗ và nhiều đồ tế tự khác làm nơi thờ Tản Viên Sơn Thánh, hai gian bên thờ Minh An Vương và Minh Định Vương. Kết cấu kiến trúc đình theo hình thức 4 hàng chân gỗ, bộ vì nóc kiểu chồng rường.
Hiện vật được lưu giữ tại đình Cung Sơn không còn nhiều, song các hiện vật đều rất quý giá, bao gồm: 1 bát hương cổ bằng đất nung đắp nổi rồng chầu mặt nguyệt, 1 cỗ long ngai chạm nổi rồng mang dấu ấn của nghệ thuật thời Lê.
Ở đình Cung Sơn xưa kia có lệ làng thả cá thờ. Vào ngày mùng 4 tháng hai âm lịch hằng năm được truyền là ngày Tản Viên Sơn Thánh dạy cho người làng Cung Sơn cách đánh cá. Lệ này đã được các cụ xưa ghi vào bia đá.
Đình Cung Sơn đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1993.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01