Đình, chùa Cổ Miếu

Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 10:48, 14/12/2022

Đình, chùa Cổ Miếu thuộc thôn Cổ Miếu, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội. Cổ Miếu là một làng cổ nằm bên sông Cà Lồ có lịch sử tồn tại và phát triển lâu đời. Cổ Miếu còn có tên nôm là Râm Chợ, là một trong 4 làng “râm” của làng Cổ Thư Lâm xưa. Cụm di tích đình chùa Cổ Miếu là minh chứng sống động của vùng đất mang trên mình nhiều truyền tích.

Căn cứ vào thần phả ghi trên bia đá và hệ thống sắc phong thần cho chúng ta biết vị thần được thờ trong đình Cổ Miếu là Đông Hải Uy Linh đại vương. Thần Đông Hải là thuỷ thần xuất thế, có công phò nhà Lý chống giặc. Khi mất được các triều đại sau sắc phong và ban mỹ tự “Dực Bảo Trung Hưng Thượng đẳng thần”.

Bên cạnh đình, ngồi đền Cổ Miếu thờ hai bà Ngọc Thanh và A Nguyệt Nga công chúa, đều là các vị âm phù cho vua Trưng, vua Lý, vua Lê thắng giặc.

Đình - đền - chùa Cổ Miếu được toạ lạc trên khu đất rộng, phong cảnh hữu tình, có cây đa cổ thụ, bến nước ao đình, tạo nên một quần thể di tích cổ kính, ấm cúng mà thâm nghiêm.

Ngôi đình có niên đại khởi dựng từ rất sớm, dấu tích còn lại cho đến nay minh chứng ngôi đình đã có từ thời Lê. Dưới tán lá xum xuê của cây cổ thụ, mái đao cong thấp thoáng rêu phong. Với 5 gian 2 dĩ bề thế, Hậu cung chạy dọc tạo bố cục chữ “đinh”, cột cái, cột quân vững chãi đỡ các bộ vì chồng rường. Trên các đấu kê, con rường đều chạm vân xoắn, rồng mây, lá đề cách điệu. Các bức cốn trang trí đề tài tứ linh sinh động. Tất cả đều hiện lên như một bức tranh đủ sắc màu thể hiện tài nghệ của nghệ nhân xưa đã thổi hồn mình vào gỗ, mang hơi thở của cuộc sống và nhân gian để truyền tụng mãi về sau cho con cháu.

Đáng chú ý là các di vật còn lưu giữ được tại đình như 3 tấm bia đá ghi lại công tích của Thành hoàng làng Cổ Miếu, 5 đạo sắc phong thần trong đó sắc có niên hiệu sớm nhất Thiệu Trị thứ 6 (1846) và sắc muộn nhất có niên hiệu Khải Định thứ 9 (1924) cùng hệ thống hoành phi, câu đối, ngai thờ bài vị... giúp cho các nhà nghiên cứu có dịp tìm hiểu sâu sắc hơn về vùng đất cổ Bằng Lâm, Thư Lâm.

Ngôi chùa Cổ Miếu còn có tên chữ Lưu Khánh tự, toạ lạc ngay bên cạnh đình tạo nên quần thể kiến trúc sầm uất đầy tâm linh. Toà Tiền đường 5 gian 2 dĩ cùng với thượng điện 3 gian chạy dọc tạo thành bố cục chữ “đinh” truyền thống. Hệ thống tượng tròn trong chùa còn khá nguyên vẹn, thể hiện đầy đủ nét chạm khắc cổ qua nhiều thời đại, nó làm tăng thêm giá trị của ngôi chùa. Chùa còn bảo lưu nhiều di vật quý như: Chuông đồng có niên hiệu Tự Đức (1851) trên khắc bài minh ca ngợi cảnh đẹp của chùa, hệ thống cửa võng, hoành phi, câu đối cổ được trang trí với đề tài tứ quý tạo nên cảm giác âm cúng, thanh bình nơi cửa Phật.

Với những giá trị về lịch sử - kiến trúc nghệ thuật, đình và chùa Cổ Miếu được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa năm 2002.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Phương Anh (t/h)