Ngân vang tiếng ca yêu thương

Anh Ngọc

Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi
Dưới con mèo trái tim tôi đang đập
Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót
Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo

Khép lại rồi đôi mắt biếc trong veo
Khép lại rồi hàm răng dài nhọn hoắt
Nỗi kinh hoàng của bầy chuột nhắt
Khép lại rồi móng vuốt của đêm đen

Giờ nằm đây trong giấc mơ bình yên
Như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ
Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ
Trưa mùa đông nằng nặng đám mây chì

Trái tim tôi trong một phút bỗng mềm đi
Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc
Được âu yếm, được vuốt ve, đùm bọc
Được âm thầm cất tiếng ca ru

Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ
Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh
Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh
Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo...
Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát
Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

Đơn giản mà thú vị. Nhẹ nhàng mà sâu lắng. Tươi sáng mà hồn hậu… Tất cả được nhà thơ Anh Ngọc khéo léo hòa thành bản nhạc để bài thơ “Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” thánh thót ngân lên những giai điệu đong đầy yêu thương, hạnh phúc.

Bài thơ được mở đầu bằng lời tự sự thật dễ thương: “Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi/ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập/ Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót/ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo”. Ở đây, hình ảnh chú mèo cưng cuộn tròn nằm ngủ trong lòng chủ nhân là hình ảnh dễ dàng bắt gặp trong cuộc sống đời thường. Thế nhưng cách cảm và đón nhận sự việc chú mèo nằm ngủ trên ngực mình của nhà thơ Anh Ngọc có nét khác lạ và thú vị, khi hơn cả sự âu yếm, vuốt ve còn là sự “hòa nhịp” “nhẹ nhàng”, “thánh thót” của trái tim “tôi” và “mèo”. Rõ ràng, trong giây phút ấy, khoảng cách giữa nhà thơ và con mèo được xóa nhòa chỉ có sự gần gũi của những niềm vui ấm áp, trong trẻo. Và, phải là người rất yêu thương, gắn bó; nhất là phải luôn tôn trọng, nâng niu chú mèo giống như một người bạn thì tác giả mới có thể tinh tế phát hiện ra sự hòa nhịp đặc biệt này. Từ đó, những khúc ca hạnh phúc, yêu thương vang lên từ trái tim nhà thơ sao mà nhẹ nhàng, sâu lắng.

Đó là khúc ca về sự bình yên, ngoan hiền lúc chú mèo được ngủ trên ngực chủ nhân:
Khép lại rồi đôi mắt biếc trong veo
Khép lại rồi hàm răng dài nhọn hoắt
Nỗi kinh hoàng của bầy chuột nhắt
Khép lại rồi móng vuốt của đêm đen

Giờ nằm đây trong giấc mơ bình yên
Như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ…

Ngữ “khép lại rồi” được ba lần điệp lại vừa có chủ ý nhấn mạnh vừa tạo nên nhịp điệu đong đầy tiếng reo vui của một người nhận được sự tin cậy để chú mèo mang “hàm răm nhọn hoắt”, “móng vuốt”… sẵn sàng khép lại để “trao gửi” giấc ngủ yên ả như trẻ thơ. Cũng bởi thế mà trái tim chủ nhân ấy “bỗng mềm đi”, lòng dâng lên “lâng lâng như hạnh phúc” để rồi được “âu yếm”, “vuốt ve”, “đùm bọc” và “âm thầm cất tiếng ca ru”:
Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ
Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh
Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh
Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo...

Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát
Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

Điệp ngữ “ngủ đi, ngủ đi” ở khổ thơ cuối cất lên sao mà thân thương, sao mà nâng niu, âu yếm. Ẩn sâu trong đó còn là niềm hãnh diện được thảnh thơi hòa nhịp trái tim với… mèo để “nằm nghe trái tim mình ca hát”. Đó là những tiếng ca đong đầy yêu thương, hòa hợp với muôn loài, từ đó dẫn dắt, thuần hóa những giữ dằn, hung dữ hoang dã trở về với sự hiền ngoan thơ trẻ.

“Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” là một trong số những tác phẩm nhà thơ Anh Ngọc tâm đắc nhất trong sự nghiệp sáng tác của mình. Được biết, ông đã sáng tác bài thơ từ một câu chuyện có thật - câu chuyện về con mèo tên “Mi” ông xin được của gia đình nhà thơ Vũ Cao về nuôi. Vào mùa đông trời rét, con mèo luôn tìm cách bò lên nằm khoanh tròn trên ngực ông và ngủ ngon lành. Từ đó, ông nảy ra tứ thơ về cảm xúc ấm áp này.

Theo nhà thơ Anh Ngọc, ông đã dụng công trong việc sử dụng những điệp ngữ, đảo cấu trúc và đưa những tính cách đối lập với hàm một ý tưởng sâu kín: Một cái gì đó có thể ghê gớm với đối tượng khác nhưng lại bé nhỏ, thân gần với ta. Và, nội hàm cũng như thông điệp ông muốn gửi gắm trong bài thơ chính là lời ngợi ca vẻ đẹp của tình yêu thương cuộc sống, yêu thương con người, nói rộng ra là yêu thương môi trường sống. Khi con người yêu thương sự sống dưới mọi dáng vẻ, từ một con vật, một cái cây, một bông hoa, một ngọn cỏ thì sẽ nhận được sự ấm áp và hạnh phúc.
Mới đây, bài thơ “Một con mèo nằm trên ngực tôi” của nhà thơ Anh Ngọc được chọn in trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 7, tập hai - bộ Chân trời sáng tạo, NXB Giáo dục. Có thể nói đây vừa là niềm vinh dự của nhà thơ vừa là cơ hội để các em học sinh được cảm thụ một áng thơ hay, ấm nồng tình yêu thương với muôn loài.

Miên Thảo