Hà Nội có 7 di tích thờ danh nhân Nguyễn Trung Ngạn
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 09:25, 09/04/2009
Ngôi đửn Tiên Hạ ở số nhà 46A ngõ Phất Lộc tương truyửn là nơi thử Nguyễn Trung Ngạn ngay sau khi ông mất và o đời vua Trần Dụ Tông. Tuy nhiên, theo các tấm bia còn lại trong đửn và căn cứ và o diện mạo kiến trúc bây giử thì di tích được tạo dựng năm 1856 dưới đời vua Tự Đức nhà Nguyễn. Nơi đây hiện còn lưu giữ một số di vật văn hóa có giá trị vử lịch sử và nghệ thuật: hoà nh phi, câu đối, long ngai, bà i vị, khám thử...nhất là 5 tấm bia đá, trong đó có bia ghi dòng chữ Hán: Tiên Hạ linh từ trùng tu bi ký, cho biết rõ địa danh Tiên Hạ thuộc huyện Thọ Xương, trước kia vốn là phường Đông Các, sau là phường Dũng Thọ thời Nguyễn. Di tích cũng còn lưu đôi câu đối ngợi ca sự nghiệp của Kinh sư đại doãn Nguyễn Trung Ngạn: Công rực rỡ ba triửu sáng ngời sử cổ- Tiếng linh thiêng bảng miếu phù trợ cố đô.
Đửn Hương Nghĩa ở 13 Đà o Duy Từ được phối thử cả Nguyễn Trung Ngạn và Cao Tứ, một nhân vật lịch sử thời An Dương Vương chống Triệu Đà xâm lược. Vốn là trước kia, danh nhân Nguyễn Trung Ngạn được thử ở đình là ng Hương Nghĩa, nhưng vử sau do ngôi đình bị hủy hoại, nên người ta mới đưa bà i vị của ông vử cùng thử chung với tướng quân Cao Tứ.
Trong số các di tích thử Nguyễn Trung Ngạn, chỉ có đửn Hương Tượng ở 64 Mã Mây hiện vẫn được bảo tồn khá nguyên vẹn. Di tích nà y có quy mô kiến trúc kiểu hình ống mang nét đặc trưng của khu phố cổ Hà Nội bao gồm Phương đình, gian Trung tế và Hậu cung. Chính giữa Hậu cung là một sà n gỗ cao 148cm, rộng 240cm có ván bưng ba mặt, bên trong bà i trí hai bộ long ngai bà i vị thử Nguyễn Trung Ngạn. Ngôi đửn hiện còn bảo lưu các bản thần tích, sắc phong từ năm 1783 đến 1924 và một số tấm bia đá, trong đó có bia mang niên hiệu Minh Mệnh năm thứ 6 (1825) ghi rõ thời gian khởi dựng di tích: Ngôi đửn của giáp ta sáng lập từ triửu Trần, trang nghiêm rộng rãi. Phía trên để thử các vị phúc thần, phía dưới để thử các vị anh hùng dân tộc...
Còn lại 4 ngôi đửn khác trước đây thử danh nhân Nguyễn Trung Ngạn thì nay đã gần như trở thà nh những công trình dân sự hoặc đã biến dạng. Đình Mử¹ Lộc ở 45 Nguyễn Hữu Huân, đình Phúc Lộc ở số 6 Lương Ngọc Quyến và đình Ưu Nghĩa ở 2A Nguyễn Hữu Huân bây giử trở thà nh nhà dân, đình Hương Bà i ở 90 Trần Nhật Duật cũng bị thu hẹp lại rất nhiửu so với ban đầu. Tình trạng ấy cũng tựa như dãy phố mang tên danh nhân Nguyễn Trung Ngạn nối giữa phố Phạm Đình Hổ với phố Nguyễn Công Trứ nay cũng chỉ như một ngõ cụt do nhà dân xây dựng chắn ngang là m mất lối thông.