Bà i 2: Doanh nghiệp lúng túng, dân dễ chịu thiệt
Tin tức - Ngày đăng : 08:40, 09/05/2009
Không chỉ vậy, việc thu (khi giá xăng dầu thấp) tiửn của dân và chi để bình ổn thị trường (khi giá xăng dầu cao) của Quử¹ bình ổn giá xăng dầu còn bị giới chuyên gia e ngại có khả năng là m méo mó tín hiệu thị trường và doanh nghiệp (DN) thì thấy tù mù, khó thực hiện.
Tù mù trích lập
Đây là cảm giác cùa khá nhiửu DN nhập khẩu xăng dầu và người tiêu dùng khi nói vử quử¹.
Quử¹ là cần thiết nhưng được thà nh lập đúng và o thời điểm kinh tế đang suy thoái, DN xăng dầu cứ lao đao vì các khoản lỗ gối đầu nhau thì quả là không khả thi. Nếu giá thế giới cứ nhích lên, tình hình cứ lỗ mãi thế nà y thì biết đến bao giử mới có tiửn trích quử¹, đại diện của công ty xăng dầu Quân đội băn khoăn.
Cho đến nay, không ít người tiêu dùng vẫn lầm tưởng rằng, tiửn trích quử¹ là lợi nhuận của DN. Thực chất, theo Thông tư 56 của Bộ Tà i chính thì đó lại là tiửn của người tiêu dùng. Khoản tiến dà nh trích quử¹ là thà nh tố cuối cùng trong kết cấu giá vốn bán ra của DN xăng dầu, sau khi đã tính mức lợi nhuận. Điửu đó có nghĩa, để thà nh lập được quử¹ thì mỗi lít xăng, dầu sẽ được tăng giá thêm tối đa 500 đồng.
Một chuyên gia trong ngà nh xăng dầu đã bình luận, quy định đó đã đi ngược lại với kử³ vọng của người tiêu dùng. Bỗng dưng, người tiêu dùng phải chịu mua đắt thêm 500 đồng để rồi sau đó, khi thị trường có biến động thì người tiêu dùng cũng không thể nắm bắt được, liệu tiửn Quử¹ có được DN sử dụng đúng mục đích, có được xả ra và xả đủ để giữ giá trong nước hay không?
Ai dám khẳng định quử¹ thu bao nhiêu sẽ chi ra bấy nhiêu? Ảnh: VNN.
Vử hình thức thì quử¹ sẽ nằm tại các DN nhưng vử bản chất, nhất cử nhất động thu chi của Quử¹ là theo liên Bộ Tà i chính- Công Thương quy định.
Thời điểm nà o thì trích lập quử¹, lúc nà o thì xả quử¹ ra để giữ giá thị trường và trích ở mức bao nhiêu sẽ là giống nhau ở 11 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu do liên Bộ Công Thương- Tà i chính thông báo.
Tuy nhiên, căn cứ để đưa ra các quyết định trên là giá vốn trong khi, giá vốn của mỗi một DN là không đồng nhất. Đây là điểm rất bất hợpl ý, đại diện cùa Công ty Thương mại kử¹ thuật và đầu tư Petec nói.
Hiện nay, Petrrolimex chiếm tới 51% thị phần, các DN còn lại chỉ giữ 5-6% thị phần thị trường xăng dầu. Thông thường, DN lớn mua được lô hà ng lớn, chở tà u lớn nên giá thà nh nhập khẩu thấp hơn, chi phí vận chuyển cũng thấp hơn. Trong khi đó, các DN nhò chỉ mua lô hà ng nhử, chở tà u nhử phải chịu giá cao hơn....
Do vậy, điửu hoà n toà n có thể xảy ra là ở cùng một thời điểm, DN lớn lãi hoặc hòa vốn thì DN nhử lại đang chịu lỗ. Vậy, căn cứ nà o để bắt tất cả các DN phải trích lập một mức quử¹ như nhau?
Sẽ là m méo mó tín hiệu thị trường
Một chuyên gia có thâm niên công tác hà ng chục năm trong ngà nh xăng dầu Việt Nam đã cảnh báo như vậy.
Khi quử¹ thà nh lập, người sử dụng nhiửu xăng dầu và o thời điểm giá thế giới tăng cao sẽ được lợi. Ngược lại, người sử dụng nhiửu xăng dầu và o thời điểm giá thế giới thấp tự dưng bị thiệt. Bởi lẽ, khi giá thế giới thấp thì người mua xăng dầu sẽ phải bử thêm tiửn cho quử¹ và chưa chắc, sau nà y họ sẽ được hưởng lợi từ quử¹. Thậm chí, khi áp dụng việc trích quử¹ đồng nhất trên toà n quốc thì người nghèo cũng phải đóng tiửn cho quử¹. Đó là sự bất hợp lý dễ nhận thấy nhất.
Người dùng nhiửu có lợi, người dùng ít bị thiệt
là nguy cơ rất dễ xảy ra khi Quử¹ bình ổn giá xăng dầu vận hà nh. Ảnh: VNN.
Sự méo mó tín hiệu thị trường còn được vị chuyên gia nà y cắt nghĩa: khi giá thế giới thấp, giá xăng dầu trong nước lại tăng lên để lấy tiửn cho quử¹ bình ổn, còn khi giá thế giới tăng cao thì DN phải giữ giá và lấy tiửn bình ổn xả ra. Cơ chế nà y trở nên phức tạp, rối rắm và bóp méo của hoạt động kinh doanh của DN. Trong khi đó, giá xăng dầu vận hà nh theo thị trường có nghĩa là giá trong nước phải lên xuống theo xu hướng giá thế giới.
Nghị định 55 ra đời là để thị trường hóa xăng dầu nhưng việc thà nh lập Quử¹ bình ổn chung như vậy sẽ là siết chặt và can thiệp sâu và o thị trường nà y.
Còn nhớ cách đây không lâu, Liên Bộ Công Thương- Tà i chính đã giảm giá dầu DO theo kiến nghị của Petrolimex. Dĩ nhiên Petrolimex đang lãi và chúng tôi cũng đang có lãi nhưng ít hơn. Tuy nhiên, sau quyết định giảm giá đó, giá dầu thế giới nhích lên khiến cho DN từ lãi, hòa vốn đã chuyển sang lỗ, đại diện công ty TM dầu khí Đồng Tháp kể.
Khá nhiửu DN xăng dầu đã lo ngại, kịch bản nà y sẽ xảy ra khi Quử¹ bình ổn được vận hà nh thống nhất trên toà n quốc.
Sự cứng nhắc, thiếu linh hoạt cũng đã và đang thể hiện ngay trong cơ chế đăng ký giá bán xăng dầu hiện nay. Trên thực tế, thường chỉ một và i DN xin điửu chỉnh giá nhưng Liên Bộ Công Thương- Tà i chính lại "bắt" tất cả các DN còn lại phải theo.
Khá nhiửu DN đã kiến nghị, việc thà nh lập quử¹ phải dể cho DN tự nguyện thực hiện và vận hà nh linh hoạt uyển chuyển như một hoạt động trong chiến lược kinh doanh. Nhà nước chỉ nên khuyến khích vử chủ trương thà nh lập Quử¹ bình ổn giá.
Được biết, trước khi thà nh lập quử¹, cũng không ít công ty phản đối nhưng rốt cục, việc thà nh lập quử¹ theo cơ chế trên vẫn được tiến hà nh với lời động viên, trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc, các DN hãy kiến nghị để Bộ tháo gỡ.