Bộ trưởng GD-ĐT: Không lấy phần tăng học phí để bù chi
Tin tức - Ngày đăng : 09:10, 01/06/2009
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân trả lời chất vấn của báo giới xung quanh đử án đổi mới cơ chế tà i chính giáo dục.
Đử án đổi mới cơ chế tà i chính giáo dục Bộ GD-ĐT vừa trình QH đưa ra mức tăng học phí và các khoản chi cần thiết khác bằng 6% thu nhập gia đình được đánh giá là khá cao, là m khó đa phần học sinh, sinh viên là con em các hộ nông dân còn rất nghèo và khó khăn?
Theo nội dung nà y, người gặp khó khăn sẽ được quan tâm hơn. Xưa nay, hỗ trợ người học chỉ có biện pháp miễn học phí. Nhưng đử án nà y xác định nếu không đủ chi phí mua sách vở, già y dép, mua đồng phục... thì còn phải hỗ trợ kinh phí để là m việc đó. Đây là khái niệm chi phí học tập khác ngoà i học phí. Trước khi đóng tiửn học phải hửi trước xem có đủ tiửn mua những cái khác không, mua xong rồi, còn dư thì mới đóng, không dư thì không đóng. Bản chất vấn đử là như thế.
Nhưng thực ra các chi phí cần thiết khác nà y mới là phần đáng bà n. Căn cứ nà o để xác định, thưa Bộ trưởng?
Phần nà y đúng là có ý kiến cho rằng không kiểm soát được nhưng thực ra chỉ có 5-7 mục: sách giáo khoa, vở mực bút, cặp, áo mưa, già y dép, quần áo đồng phục, tiửn gửi xe đạp... Mỗi tỉnh, HĐND sẽ biết rằng ở địa phương mình số tiửn nà y sẽ khoảng bao nhiêu. Đử án chỉ là m tổng quát là khoảng 70.000đ, mỗi năm tăng thêm 8%. Việc nà y các địa phương là m được. Đử án nà y mục đích cao nhất là để người nghèo được hỗ trợ nhiửu hơn và được đi học.
Việc cần đổi mới cơ chế tà i chính giáo dục thì dư luận cơ bản đã đồng tình nhưng vẫn còn băn khoăn giữa học phí tăng và chất lượng giáo dục là m sao phải tương quan với nhau. Công cụ nà o kiểm chứng hiệu quả khi việc công khai chất lượng hiện chưa tốt?
Không phải là chưa tốt mà là m còn yếu bởi chưa có quy định chính thức là phải công khai những gì và kiểm tra đến đâu. Đử án nà y cũng nhắm và o việc đó. Chính phủ đưa 2 nguyên tắc, là m thế nà o sử dụng hiệu quả nguồn vốn giáo dục và tăng nguồn thu ở mức dân chịu đựng được.
Để sử dụng hiệu quả thì có 7 giải pháp, trong đó có giải pháp quy định trách nhiệm kiểm tra của các cấp. Tà i chính giáo dục kiểm tra cái gì, phòng GD-ĐT kiểm tra cái gì, vử đến trường kiểm tra cái gì... sau đó sẽ phải công bố. Tôi cho rằng thông tin công khai, người dân có quyửn lựa chọn thì chính áp lực xã hội buộc các trường nâng cao chất lượng một cách thực chất.Mức tăng thu ở bậc cao đẳng, đại học đử xuất theo hướng nhà nước tránh trợ giá cho cả những đối tượng khá giả để san sẻ cho nhiửu đối tượng chính sách hơn. Nhưng với phần lớn số người đi học ở cảnh khó khăn chứ không phải dư dả thì bà i toán san sao cho đủ?
Không phải. Học phí là góp phần tạo chi phí đà o tạo cao hơn. Đầu tiên chúng ta cần xác định có cần tăng chi phí cho đà o tạo không để thầy giáo kèm ít sinh viên hơn, để có điửu kiện thực tập tốt hơn. Cái nà y phải tăng chi phí đầu và o. Nhưng chi phí được giải quyết bằng 2 nguồn là người học và nhà nước. Bà i toán ở đây là người học đóng thêm và nhà nước cũng chi tăng thêm nữa chứ không phải phần tăng của người học để bù cho việc chi toà n bộ.
Ngoà i ra, với chính sách cho vay để học (cho vay rõ rà ng là quyửn của nhà nước), nếu học phí cao đẳng, đại học tăng thì mức cho vay cũng tăng lên tương ứng tức là người nghèo không bị ảnh hưởng bởi khả năng tà i chính. Còn ai tự đóng được thì đóng.
Nghĩa là Bộ trưởng khẳng định việc tăng học phí sẽ không tước đi cơ hội học tập của nhóm học sinh, sinh viên nghèo?
Ngược lại, đử án nà y là để tạo cơ hội học tập nhiửu hơn từ bậc mầm non đến đại học. Bản chất của nó là tạo cơ hội hơn, bằng cách nhà nước tăng hỗ trợ, nhưng người nà o có khả năng thì cũng nên đóng góp thêm để tổng nguồn xã hội tăng thêm. Như vậy sẽ có 3 vế là tăng chất lượng, tăng quy mô, tăng đóng góp (người dân đóng góp nhưng trong quy mô không được gây quá tải).
Thẩm tra đử án, UB văn hoá giáo dục của QH cũng chỉnh một vấn đử nữa là mức học phí học nghử tăng cao hơn hẳn, cùng chiếu với khối cao đẳng?
Việc nà y là vì trước nay ta quan niệm đà o tạo nghử là rẻ cho nên trung cấp nghử đánh giá là rẻ hơn trung cấp thường nhưng anh trung cấp nghử lại bảo nghử thực hà nh nhiửu, tốn que hà n, tốn xăng dầu nhiửu năm nên chi phí đà o tạo nghử phải tăng. Trong cái tăng đó có chia sẻ, còn sau cái nà y sẽ cụ thể hoá tiếp.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!