Bệnh dại và cách phòng tránh
Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 09:03, 15/06/2009
Triệu chứng và diễn biến
Bệnh dại thường ủ trong khoảng từ 20 - 60 ngà y, thời gian ủ bệnh ngắn khi vết cắn ở mặt. Sau thời gian ủ bệnh, bệnh dại sẽ khởi phát với những biểu hiện như: mệt mửi, chán ăn, nhức đầu, đau cổ, sốt, ngứa, đau tại vết cắn hầu như đã là nh; cảm thấy hồi hộp, lo lắng, dễ kích thích, mất ngủ, bứt rứt, trầm cảm; đôi khi bị buồn nôn, đau bụng, tiểu khó,... Triệu chứng thể hiện rõ ở hai thể:
Thể hung dữ: Bệnh nhân có các biểu hiện như: sợ nước, sợ gió, ánh sáng; xuất hiện cơn co thắt thanh quản và có hô hấp đột ngột, dữ dội, cổ và lưng bệnh nhân ườ¡n ra; có biểu hiệnảo giác, mất định hướng, trốn chạy hoặc gây hấn với người khác, vùng vẫy cấu xé, rú lên như chó sủa, thở dồn hơn và có thể tử vong; sốt cao, đồng tử giãn, tăng tiết nước bọt, nước mắt, hạ huyết áp, khó nuốt, sùi bọt mép; đặc biệt giữa hai cơn bệnh nhân vẫn tỉnh táo, tiến triển nhanh chóng đến hôn mê, ngừng thở.
Thể bại liệt (chiếm 20%): thường gặp trên bệnh nhân đã được chích ngừa vắcxin sau khi bị súc vật dại cắn. Lúc đầu có thể dị cảm ngay vết cắn, đau cột sống, đau chi bị cắn, liệt tiến triển lan toả lên chi trên, mất phản xạ gân xương, có bí tiểu. Sau đó liệt cơ cổ, mắt, lườ¡i gây sặc, liệt các cơ khớp, tử vong chậm hơn thể hung dữ, có thể kéo dà i từ 2 đến 20 ngà y.
Phải tiêm sớm ngay sau khi bị cắn hoặc tiếp xúc với con vật bị dại, nghi dại (Ảnh minh hoạ).
Xử lý vết thương
- Khi bị súc vật dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với chúng phải rửa kử¹ vết thương bằng nước xà phòng đặc, nước muối hoà đặc, dội nước sạch nhiửu lần, bôi chất sát khuẩn như cồn, cồn iốt đậm đặc...
- Trong những trường hợp người bị súc vật cắn phải đi tiêm ngay vaccine dại và huyết thanh kháng dại khi: con vật lên cơn dại hoặc nghi dại; vết cắn ở đầu, mặt, cổ, đầu chi, bộ phận sinh dục... dù vết cắn rất nhẹ; có nhiửu vết cắn nguy hiểm, vết cắn sâu; không theo dõi được con vật, con vật đó nghi ngử bị bệnh dại; tại nơi người bị súc vật cắn đang có hoặc trước đó có súc vật bị dại.
- Cần theo dõi sau khi tiêm vaccine.
- Trường hợp vết cắn rất nhẹ, vết cắn xa thần kinh trung ương (như ở cẳng chân) chỉ cần theo dõi chó, mèo tại chỗ. Tại thời điểm con vật cắn người, con vật đó vẫn sống bình thường, hoà n toà n không có dấu hiệu nghi ngử dại. Tại nơi bị con vật cắn, không phát hiện có bệnh dại ở súc vật.
- Cần theo dõi con vật trong 15 ngà y. Trong thời gian theo dõi, nếu thấy con vật có biểu hiện không bình thường như: ốm, bử ăn, chết, mất tích, bán hoặc mổ thịt v.v phải đi tiêm phòng ngay. Nếu sau 15 ngà y, kể từ khi người bị con vật cắn mà con vật đó vẫn sống bình thường thì không cần tiêm phòng.
- Phải tiêm sớm ngay sau khi bị cắn hoặc tiếp xúc với con vật bị dại, nghi dại; Phải tiêm đủ số mũi, đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm theo chỉ định của bác sĩ đối với từng loại vaccine dại. Trong thời gian tiêm không nên là m việc quá sức, không uống rượu và dùng các chất kích thích. Không dùng các thuốc có dạng corticoid, ACTH, các thuốc là m giảm miễn dịch... trong và sau khi tiêm phòng dại 6 tháng.
Các biện pháp phòng bệnh
- Không tiếp xúc, vuốt ve, ôm các con vật nuôi xa lạ, vì chúng có thể bất ngử cắn người muốn tiếp cận với chúng.
- Chích ngừa cho 100% chó, mèo nuôi.
- Diệt động vật, gia súc nghi bị súc vật dại cắn. Chó nuôi phải xích, nhốt, chó ra đường phải rọ mõm.
- Người bị chó, mèo dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc phải đi tiêm phòng dại cà ng sớm cà ng tốt.