Chuyện vử những đứa trẻ được moi lên từ đất
Media - Ngày đăng : 10:28, 01/08/2009
Nhâm nhi chén rượu khi mà n đêm đã trùm lên dãy núi sau nhà , già Kpá Thur bảo: Theo hủ tục của một số dân tộc ít người ở Tây Nguyên, những đứa trẻ sinh ra không có cha là trẻ không bình thường, sẽ gây tai họa cho là ng như ốm đau, dịch bệnh, hạn hán, thất mùa nên phải loại trừ bằng cách lấy chân đạp hay đổ rượu và o miệng, mũi cho trẻ ngạt chết rồi đem chôn...Cũng như vậy, những trẻ có mẹ không may chết sớm thì cũng là m cho chúng chết rồi chôn theo mẹ để nó được bú sữa. Chuyện vô lý và ác như vậy mà bây giử vẫn còn nhiửu người tin. Mình nghe ở đâu xảy ra chuyện ấy là tới can ngăn, khuyên giải họ đừng là m ác. Bây giử thì dân là ng đã nghe ra, nhưng chưa phải đã dứt hẳn đâu... .
Bé Py Yo Rong bụ bẫm, kháu khỉnh trong vòng tay xơ Y Blưih.
Phật sống giữa đại ngà n
Một chiửu mưa bão đầy trời, từ thà nh phố Pleicu (Gia Lai), chúng tôi vượt hơn 100 cây số tìm vử là ng Đăk Pơnan, xã Kon Thụp. Đón chúng tôi trong căn nhà tranh giữa rừng núi hiu hắt là anh Pyưi-Hmoch. Chuyện con bé Py Yo Rong ấy à , cái tên đó do vợ chồng mình đặt đó. Mẹ nó là Tol, người là ng Đắk Hrê, bị bệnh phong. Sinh nó được 3 tháng thì kiệt sức, dân là ng sợ không cho ở chung trong là ng nữa. Bị xua đuổi, anh chồng Chhui mới là m cái xe đẩy tuốt vô rừng, cách là ng hơn 6 giử đi bộ, định để hai mẹ con ở một mình trong cái chòi canh rẫy. Nhưng chưa đến nơi thì người phụ nữ đã ngất đi, bên cạnh đứa bé đử hửn, tay chân bé tí teo, cái đầu thì bự chảng, thân hình lại còng kheo như con khỉ trên rừng. Người chồng kéo xe thêm một đoạn thì bử lại giữa rừng.
Hồi sau người phụ nữ tỉnh lại, bò xuống bám và o cà ng xe, chân cô ấy không thể bước nổi, đứa bé cũng không còn sức để khóc... Mình chạy đến hửi han bệnh tình nhưng không thể giúp được gì. Quay trở lại là ng thì xa quá, mà cô ấy cũng không dám, vì sợ là ng hại cả đứa bé. Vật vã đến gần sáng thì cô gái gục xuống, tắt thở. Rạng sáng, người chồng trở và o chôn cất vợ và định chôn cả con. Mình năn nỉ mãi anh chồng mới đồng ý cho đứa bé mang vử nuôi.
Thế là mình cõng nó băng rừng chạy một hơi tới khuya mới vử đến nhà , gọi vợ cùng đốt lửa sưởi ấm, đút nước cho nó uống. Đến trưa hôm sau, nó tỉnh lại. Mấy ngà y sau nữa, nó bắt đầu uống sữa, uống như con voi rừng. Rồi da thịt nó dần hồng ra nhưng tay chân thì vẫn không động đậy được....
Kể đến đây, giọng Pyưi chùng xuống. Hmoch tiếp lời chồng: Thấy nó chóng ăn, chóng lớn vợ chồng mình mừng lắm, suốt ngà y đêm thay nhau canh không dám đi ngủ, còn mấy cặp gà mình cũng bán đi mua sữa cho nó bú. Nhưng đúng 15 ngà y sau thì da thịt đứa nhử tự dưng tím tái. Coi bử không ổn, chồng mình lập tức lấy xe máy chở nó ra nhà thử An Mử¹ (huyện Đăk Đoa) nhử các xơ ở đây xem giúp bệnh gì. Sau khi sơ cứu, xơ Y Pơnh lấy thêm mấy tấm chăn quấn đứa bé lại, trùm áo mưa, rồi ngồi lên sau yên xe, bảo chồng mình chở ngay vử Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi Vinh Sơn 1 (phường Thống Nhất, thị xã Kon Tum, tỉnh Kon Tum), cách đó độ 80 cây số để có điửu kiện chăm sóc tốt hơn....
Vợ chồng Pyưi- Hmoch, người đã cứu bé Py Yo Rong.
Tôi tìm đến Trung tâm Vinh Sơn 1. Xơ Y Blưih, người trực tiếp đón nhận và chăm sóc bé Py Yo Rong bồng ra một đứa trẻ bụ bẫm, khoe rằng: Cháu đây, ngoan lắm, cứ bú no là ngủ, mới hơn 7 tháng tuổi đã nặng gần chục ký. Vậy mà suýt chút nữa đã là m ma vì một hủ tục chôn con theo mẹ như bao đứa trẻ bất hạnh khác....
Câu chuyện cứu người của đôi vợ chồng trẻ, nghèo khó phải là m lụng tất bật mới đủ nuôi 4 đứa con, mà đứa nhử nhất vẫn còn bồng trên tay, giử đã lan truyửn khắp là ng Đăk Pơnan và Trung tâm Vinh Sơn 1. Nhiửu người biết chuyện đến thăm cháu rồi đòi gặp vợ chồng Pyưi- Hmoch, họ gọi anh là Phật sống.
Nhưng Pyưi rất ngại gặp mọi người, anh nói: Chuyện bình thường thôi mà . Cái tai mình nghe, con mắt mình thấy người ta có hoà n cảnh như vậy thì là m sao bử qua được. Hiện thời mình đang là m khai sinh cho đứa nhử, xong sẽ đem vử là m con. Nhà mình nghèo lắm nhưng sẽ cố lo cho nó không thua sút ai.
Đứa bé có tên Moi từ dưới đất lên
Rời Trung tâm Vinh Sơn 1, tôi quay lại huyện Chư Sê (Gia Lai), nơi mà câu chuyện vử một bé gái tên Rơ Mach Quai (tiếng dân tộc Gia Lai có nghĩa là Moi từ dưới đất lên - PV) đã gây xúc động cho nhiửu người. Hà i nhi bị chính bà ngoại của mình chôn sâu dưới 7 tấc đất gần cả đêm, đã được ông Kpá Thur, già là ng Hồ Lao, xã Chư Pơng (Chư Sê) phát hiện và cứu sống.
Nhà già Thur nằm sâu trong sườn núi, phía trước là cánh rừng cao su bạt ngà n. Già giục thằng con đuổi bắt gà là m cơm đãi khách từ xa mới đến. Sau mấy chén thù tạc, già cởi tấm lòng: Một buổi sáng trời mù sương, tôi vừa từ chòi canh cà phê ở là ng Hồ Bi bên cạnh vử tới nhà thì nghe vợ Rơ Mach Plăk báo tin con Kpui H™Bien trong là ng vừa sinh. Linh tính có chuyện không là nh nên tôi hộc tốc qua đó, thấy nó đang nằm hơ lửa. Hửi sao lại đốt lửa, nó nói bị bệnh. Dò hửi một lúc thì tôi biết nó vừa sinh con hồi đầu hôm, nhưng tìm trong nhà lại không thấy đứa bé nà o. Nhớ lại chuyện chồng nó đã mất mấy năm, nay nó lại sinh con, chắc là sợ mang tai tiếng nên đã đem đứa bé đi chôn sống...
Nghĩ đến đó, tôi vội kêu vợ chia nhau tìm kiếm. Chừng nửa tiếng dò tìm quanh khu vườn phía sau nhà nó tôi phát hiện một hố đất còn tươi, bèn lấy cuốc bổ lên. Xuống mấy lớp đất thì tay tôi đã run cầm cập, vì sợ trúng đứa bé, nên quăng cuốc sang bên, hai vợ chồng dùng tay đà o. Mãi đến khi mấy đầu ngón tay đã rướm máu thì lộ ra tấm lưng một đứa trẻ sơ sinh được quấn sơ sà i bằng một tấm vải ngang bụng. Moi lên thì thấy một bé gái còn dính nhau thai, khắp người tím tái, tay chân lạnh như đá nhưng vẫn còn hơi thở.
Già là ng Thur và đứa bé moi từ dưới đất lên.
Tôi biểu vợ mang nó vử hơ lửa và lấy nước ấm lau, còn mình chạy bộ băng rừng ra tiệm thuốc tây mua quần áo, bông gòn, sữa hộp vử, vì đinh ninh là số mạng nó còn lớn, không chết được. Vợ chồng chăm mãi từ sáng đến hơn 2 giử chiửu thì môi nó động đậy, rồi khóc ré lên. Tôi la lên sống rồi, còn bà vợ mừng quá cũng khóc hu hu....
Vợ chồng già Thur đã nhận đứa bé ấy là m con nuôi và đặt tên là Rơ Mach Quai (Rơ là lấy theo họ vợ của già Thur, vì người Gia Rai có tục đặt tên con theo họ mẹ, còn Mách Quai có nghĩa Moi từ dưới đất lên. Hai ông bà đã có cháu nội, ngoại đầy đà n giử lại tíu tít chăm con mọn.
Già Thur khoe: Mỗi tháng phải đến 5-6 hộp sữa bự chảng mới đủ cho và o cái mồm nó. Mình đã lần hồi bán 2 con dê lớn được 600.000 đồng, 3 con dê nhử 550.000 đồng, thêm 1 bò em (bò lứa thứ hai - PV) 4.000.000 đồng để mua sữa, nhử vậy mà nó mới được như ngà y nay.
Bé Quai giử đã lên 6. Em luôn ngồi trong lòng già Thur khi ông trò chuyện với tôi. Đôi mắt Quai tròn xoe, hết nhìn tôi lại ngó bố nuôi hóng chuyện.
Bà Rơ Mach Plăk, vợ già Thur vừa nấu xong nồi cháo gà bưng lên mời khách, rồi múc một tô thật to, tay đút cho Quai, miệng nói: Cái số con bé sinh ra là m con vợ chồng tôi sao ấy, bị chôn sâu cả mấy tấc đất, qua gần cả đêm mà vẫn sống. Từ ngà y có nó, vợ chồng tôi vui lắm, thấy mình như trẻ lại....
Chỉ còn 4 mùa rẫy nữa là già Thur đã tròn 82 tuổi. Đi nhiửu nơi, cộng với hơn 20 năm được suy cử là m già là ng, già Thur có cả một kho chuyện vử hủ tục chôn trẻ con, mà ông gọi là hủ tục năh tui mĩh (đọc theo tiếng phổ thông là năn tui mí- PV) xảy ra trong đồng bà o dân tộc ít người vùng Tây Nguyên.
Già Thur cứ kể hết chuyện nọ sang chuyện kia, cho đến giáp 10 ngón trên 2 bà n tay ông, trong số đó chỉ có 3 trường hợp may mắn phát hiện kịp thời và cứu được đứa bé.
Đêm dần khuya, vợ chồng già Thur vừa trò chuyện với tôi vừa dán mắt và o mà n hình, xem một bộ phim kinh dị từ đầu đĩa DVD. Thuer, con trai út của già mới ngoà i 20 tuổi đã có 2 đứa con, đứa lớn lên 7, hửi tôi thích phim, nhạc gì sẽ mở cho xem. Rồi nó đọc cho cả 2 số điện thoại, dặn: Có chuyện cần gặp ông già thì cứ a lô, em sẽ chuyển máy, khửi phải đi lại mất công.
Tôi cảm ơn nó mà lòng vừa mừng, vừa lo. Mừng cho buôn là ng xa xôi giử đã có điện thắp sáng, có điện thoại bà n, điện thoại di động liên lạc khắp nơi. Nhưng lại không hiểu sao, sự hiện diện của cuộc sống hiện đại vẫn chưa đẩy lùi được nếp nghĩ lạc hậu như thủa hồng hoang...