Doanh nghiệp gây ô nhiễm, quy trách nhiệm người đứng đầu

Tin tức - Ngày đăng : 15:33, 09/10/2010

(NHN) Họp với đoà n công tác của Ủy ban Khoa học, công nghệ và  môi trường Quốc hội vử việc chậm xử­ lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh dẫn ngay câu chuyện xử­ lý Vedan vừa qua rồi đúc kết: "Phải có hình thức nặng hơn nữa, xử­ phạt người đứng đầu là  quan trọng nhất, kể cả kỷ luật, cách chức".

Аể đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2010 và  chuẩn bị kế hoạch phát triển giai đoạn tới, đoà n giám sát của Ủy ban KHCN&MT phối hợp với Bộ TN&MT đã là m việc với các bộ ngà nh vử việc xử­ lý triệt để cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nhiửu kiến nghị đã được nêu trong buổi là m việc đầu tiên với hai Bộ Công thương, Xây dựng ngà y 7/10.

Lỡ hẹn ba năm

Việc đóng cử­a hay tiếp tục duy trì cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng từng là m nóng phiên chất vấn Bộ trưởng TN&MT Phạm Khôi Nguyên ngay tại thời điểm "phanh phui" những sai phạm của Vedan. Không ít lý do được đưa ra giải thích cho việc nhiửu khu công nghiệp, cơ sở sản xuất thiếu hệ thống xử­ lý ô nhiễm, chẳng hạn, công nghệ cũ, "do lịch sử­ để lại"...

Mô tả ảnh.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh (phải). Ảnh: LN

Tuy nhiên, đại biểu QH kử³ vọng kế hoạch xử­ lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng do Thủ tướng phê duyệt (dự kiến giai đoạn 1 kết thúc năm 2007) sẽ giải quyết rốt ráo hậu quả lịch sử­.

Nhưng, số liệu mà  Thứ trưởng hai Bộ Công thương, Xây dựng chỉ ra đã chứng minh rằng kế hoạch kết thúc việc di dời, thay đổi công nghệ hoặc đóng cử­a cơ sở ô nhiễm nặng đã "lỡ hẹn" ba năm, và  tới đây nếu không điửu chỉnh sẽ tiếp tục kéo dà i chưa có hạn chót.

Bộ Công thương vẫn còn tới 14/71 cơ sở ô nhiễm, 23/71 cơ sở đã thực hiện các yêu cầu của nhà  nước như đầu tư công nghệ mới, tìm địa điểm di dời... song chưa được cấp giấy chứng nhận. Trong số 34 cơ sở sản xuất đã xử­ lý triệt để vấn đử ô nhiễm cũng chỉ có 3 cơ sở di dời đến nơi mới, còn lại chủ yếu xây mới hoặc nâng cấp hệ thống xử­ lý chất thải.

Bộ Xây dựng tuy đã xử­ lý triệt để 15/16 cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng ô nhiễm do bộ quản lý trực tiếp nhưng vẫn còn nhiửu cơ sở do bộ quản lý gián tiếp vẫn chưa xử­ lý xong. Việc khắc phục, xử­ lý triệt để ô nhiễm tại các bãi rác xem còn khó khăn dù trách nhiệm trực tiếp đã được giao xuống tận địa phương.

Lãnh đạo các bộ cũng như thà nh viên đoà n giám sát đửu chung nhận định "tốc độ xử­ lý chưa đạt yêu cầu".

Xử­ phạt người đứng đầu

Lý giải nguyên nhân các cơ sở sản xuất "ì ạch" trong tiến độ xây mới hệ thống xử­ lý chất thải, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh cho rằng, khung xử­ phạt hà nh chính 70 triệu đồng không thấm và o đâu so với tiửn đầu tư xây mới.

Mô tả ảnh.
Phó Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và  Môi trường QH Nghiêm Vũ Khải (giữa): "QА 64 tuy đã phân công trách nhiệm nhưng còn chung chung". Ảnh: LN

Như ông Khánh chỉ ra, đầu tư xây một nhà  máy xử­ lý nước thải cỡ 30 tỷ đồng thì chỉ tính riêng tiửn trả lãi cũng đã lên tới 300 triệu đồng, nên nhiửu cơ sở "vô tư" nộp phạt hà nh chính 70 triệu. Tiửn nộp phạt của DNNN thì cũng từ ngân sách mà  ra.

"Аánh và o kinh tế không ăn thua... Phải có hình thức nặng hơn nữa, xử­ phạt người đứng đầu là  quan trọng nhất, kể cả kỷ luật, cách chức", ông Khánh nói. Dùng áp lực dư luận hoặc tẩy chay sản phẩm, theo ông Khánh, cũng là  phương án hiệu quả.

Аiửu nà y được minh chứng bởi nhận định của Thứ trưởng Bộ Công thương Hoà ng Quốc Vượng "một số DN chưa thực hiện nghiêm túc các yêu cầu pháp luật vử bảo vệ môi trường cũng như thực hiện quyết định trên của Chính phủ. Công tác quản lý môi trường chưa thể hiện được sự cam kết từ cấp lãnh đạo cao nhất của DN".

Theo Bộ Công thương, một số DN chỉ đầu tư ở mức tối thiểu, công nghệ và  thiết bị không phù hợp nên vẫn không được cấp giấy chứng nhận và  chưa đáp ứng được một số chỉ tiêu ô nhiễm.

Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ Bộ Xây dựng Nguyễn Trọng Hoà  lại cho rằng, nguyên nhân một phần vì thiếu kinh phí. Kế hoạch xử­ lý triệt để DN gây ô nhiễm đặt ra mục tiêu là m rốt ráo xong không hử nói đến nguồn lực tà i chính.

Аây cũng là  câu hửi được Phó Chủ nhiệm Ủy ban KHCNMT Nghiêm Vũ Khải đặt ra cho Bộ Công thương. Theo ông, khi xây dựng đử án di dời, xây mới hệ thống xử­ lý chất thải lớn như vậy, dự kiến sẽ tốn bao nhiêu tiửn? Kinh phí từ những nguồn nà o? Các cơ sở đã xử­ lý tiêu hết bao nhiêu cho việc di dời cũng như xây mới. Với những DN đã giải thể, bao nhiêu lao động mất việc. Tuy nhiên, Bộ Công thương cho hay, chưa có thống kê nà o cụ thể như vậy.

Không châm chước, xuê xoa

Thời gian tới, các bộ sẽ phải cùng với địa phương xử­ lý rốt ráo hơn nữa những cơ sở quá hạn, đồng thời kết thúc giai đoạn 2 theo kế hoạch.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) Nguyễn Thế Аồng cho rằng, trừ những cơ sở chậm trễ do tác động khách quan (sẽ báo cáo Thủ tướng) thì phải có thái độ dứt khoát với những DN chưa thực hiện kế hoạch.

Vụ trưởng Vụ KHCN&MT Quốc hội Nghiêm Xuân Bạch đử nghị, phải đình chỉ hoặc cho phá sản những DN chậm trễ để đảm bảo sự tôn nghiêm của pháp luật.

Còn theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban, ông Nghiêm Vũ Khải, cần nhanh chóng xử­ lý dứt điểm, "không châm chước xuê xoa" với các cơ sở trong danh mục phải giải quyết giai đoạn 1, đồng thời phải kiểm tra những DN đã được cấp giấy chứng nhận để đảm bảo không tái phạm.

Liên quan đến một số bất cập trong quyết định 64 (kế hoạch xử­ lý cơ sơ gây ô nhiễm), ông Khải cho hay, sẽ đử nghị Chính phủ sử­a đổi lại, cập nhật tình hình mới và  có giải pháp cụ thể hơn để gỡ vướng.

Vietnamnet