Sự mong manh của nét đẹp cơ thể
Truyện - Ngày đăng : 15:42, 15/02/2011
Một nữ hoạ sĩ khẳng định vử nude là sự khám phá chính mình, và triết lý rằng vẻ đẹp vử đường nét cơ thể (Nude) chỉ là cái nửn để chuyển tải một ý tưởng thanh khiết hơn. Và cách thẩm định đúng đắn nhất của người xem nếu cảm nhận được rằng tác phẩm Nude đầy tính nhân bản, tôn vinh vẻ đẹp của cuộc sống mà cơ thể con người là một hiện thân tuyệt vời.
Ranh giới mong manh
Vậy nên ranh giới giữa Nude (nghệ thuật) và sự trần trụi quả là mong manh. Để chinh phục được người xem, tin cậy và o tác phẩm của mình là nghệ thuật, thật không dễ gì đối với các hoạ sĩ và nhiếp ảnh gia. Do đó có một số triển lãm, ảnh hoặc tranh Nude được treo lên rồi sau đó bị gỡ xuống vì dư luận nhắc nhở. Hoặc có khi ảnh được treo lên rồi lại bị hạ vì sự chỉ đạo, phạm quy...Dường như nghệ thuật Nude đã bị tuyên một cái àn treo vô hình vậy. Đây quả là một chặng đường cam go mặc dù rất kử³ thú và đòi hửi ở các nghệ sĩ phải âm thầm và nhẫn nại trong một thời gian dà i.
Sáng tạo cùng người mẫu
Mặc dù hiện nay không thiếu đơn đặt hà ng của nhiửu cô gái trẻ muốn chụp ảnh cơ thể để lưu giữ hình ảnh thời son trẻ của mình, nhưng với các nghệ sĩ nhiếp ảnh nghệ thuật và các hoạ sĩ, để chọn được một người mẫu thực sự lại không hử đơn giản như vậy. Ngay cả những người mẫu chuyên nghiệp, thường chụp ảnh thời trang hay quảng cáo, không phải ai cũng lọt và o cặp mắt tinh đời của nghệ sĩ.
Mới đây, Hoa hậu Mai Phương Thuý công bố dự án chụp ảnh Nude của mình, với mục đích đấu giá bộ ảnh để là m từ thiện thì quả là sự kiện hiếm hoi và rất độc đáo, vì nhiửu người đẹp hiện nay rất sợ hình của mình bị tung lên mạng gây dư luận xấu. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Huy Hoan, người được hoa hậu Mai Phương Thuý mời chụp, đã bà y tử: Một cô gái trẻ đẹp, thông minh, chưa đầy 20 tuổi mà có thái độ rất rõ rà ng trước những thân phận khó khăn, với tôi, cô ấy là một hoa hậu, một cô gái đáng trân trọng.
Tranh của họa sĩ Lưu Công Nhân
Vử điửu nà y họa sĩ Lưu Công Nhân sinh thời cũng có những hướng sáng tạo thật trùng hợp. à”ng đã từng thuê một cô người mẫu trong một thời gian dà i để chuyên vẽ Nude. Ngoà i gương mặt và sắc vóc đửu đẹp, cô người mẫu còn có đôi bà n tay thon dà i trắng trẻo đúng với nghĩa bà n tay búp măng. Hoạ sĩ đã có nhiửu tác phẩm Nude và rất chăm chút khi vẽ đôi bà n tay "tiên" nà y. Vậy đó nghệ thuật Nude cần sự cảm thông nhân sinh biết chừng nà o. Đâu có Sex?
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Thái Phiên cũng chia sẻ rất rõ rà ng vử chuyện đứng trước tác phẩm Nude nghệ thuật, người ta sẽ rung động với nhiửu nghệ thuật, tâm hồn hướng thiện, hướng mử¹, khác xa với những cảm giác dục tính khi xem ảnh sex. Và ông còn nhấn mạnh với người nghệ sĩ rằng, cái tâm không tĩnh thì cái hồn sẽ không mử¹.
à”ng kể những chuyện khi đưa người mẫu đi chụp ảnh đâu có dễ dà ng gì. Khi phải thuê khách sạn để tập trung thiết kế theo ý đồ của bố cục tác phẩm, lại có khi ông đưa người mẫu đến những nơi kín đáo hang cùng ngõ hẻm, không bóng người. Thậm chí ông và người mẫu còn gặp nạn trên một đỉnh núi hoang vu suýt bị bò húc hoặc bọ cạp tấn công. Sự lao động vất vả ấy đem lại cho nghệ sĩ nhiửu tác phẩm nghệ thuật đặc sắc. à”ng đã mở được triển lãm ảnh Nude đầu tiên ở Việt Nam và còn xuất bản ấn phẩm Xuân Thì, bao gồm 72 tác phẩm, chọn lọc trong 15 năm gắn bó với người đẹp.
Hoạ sĩ Công Quốc Hà , người đã cùng Đỗ Phấn trình là ng triển lãm tranh khoả thân đầu tiên trong là ng hội hoạ Việt Nam năm 1992, cũng có nhiửu kỷ niệm khó quên với những người mẫu của mình. Mới đây, có dịp trao đổi với bạn bè, anh tâm sự đã phải nhiửu lần thuyết phục và nhiửu lần vẽ thử, mới tạo được sự đồng cảm và tin tưởng của người mẫu. Không ít lần, anh đã phải nhử vợ ngồi cùng trong phòng vẽ, chăm sóc, tạo dáng, trang điểm cho ngưòi mẫu. Chính nhử sự lao động miệt mà i mà anh đã gặt hái nhiửu thà nh công qua những triển lãm thiếu nữ với tà áo dà i Hà Nội.
Muôn nẻo truân chuyên
Mặc dù giử đây những ảnh Nude và sex được người xem khai thác vô tội vạ ở trên mạng để thoả chí tò mò, nhưng các tác phẩm của những nghệ sĩ đã lao tâm khổ tứ hà ng và i ba chục năm đâu có dễ dà ng được chấp nhận một cách công khai trước bà n dân thiên hạ. Sự lận đận của cuộc triển lãm ảnh Nude đầu tiên "Xuân thì" ở Việt Nam của Thái Phiên ai cũng đã rõ. Nó gặp đủ chướng ngại, nà o là giấy phép, nà o là địa điểm trưng bà y và cả thời gian khai mạc... Nhưng thực ra đến khi trưng bà y thì không ít người xem tán thưởng và sẵn sà ng mua sách in tranh Nude của anh.
Tác phẩm "Mầm đá" của Thái Phiên
Vậy là cái khó từ đâu? Có lẽ bắt đầu từ cách nhìn của các nhà quản lý khi cấp phép và thẩm định. Bên cạnh đó là dư luận bảo thủ của một bộ phận đông đảo người xem. Lẽ dĩ nhiên, sự phân định giữa nghệ thuật Nude và sự đồi truửµ Sex chỉ bị ngăn cách bởi thước đo rất mong manh của cảm thụ và tư duy, đã tạo ra sự lúng túng hoặc dẫn đến sự quay lưng của các nhà tổ chức. Thực ra ranh giới nà y chưa rõ rà ng trong các quy định văn bản hoặc những tiêu chí cụ thể, bởi tác phẩm nghệ thuật Nude vẫn còn là mới mẻ và rất còn nhiửu hạn chế phổ biến tại Việt Nam.
Ngược lại, trên thực tế tại các trung tâm thà nh phố lớn đã mọc lên hà ng loạt các studio, với nhiửu tay máy Vườn chụp Sex theo yêu cầu khách hà ng, thì lại không quản lý nổi. Thêm nữa, sự thả nổi các kênh thông tin thì những bộ ảnh sex luôn luôn gây xáo trộn thị trường tự do là m lẫn lộn các giá trị nghệ thuật sáng tạo chân chính. Bên cạnh đó, một số người đẹp hoặc ca sĩ cũng tìm cách tung ảnh khoả thân với mục đích tạo scandal. Hình ảnh "trần truồng" của họ không hử đẹp nhưng chỉ cốt được mọi người nhắc đến tên mình. Cũng vì cái danh bẩn đó, họ gây ra sự phản ứng dữ dội từ dư luận quần chúng, mỗi khi nhắc tới ảnh Nude. Nhiửu người xem cứ cho rằng Nude là tục. Họ có biết đâu các nghệ sĩ luôn luôn bà y tử cái "thanh" cái "trong" của tác phẩm. Các nghệ sĩ luôn luôn đử cao cơ thể con người, đó là vẻ đẹp của tạo hố, là tình yêu và hơn nữa là hồ bình và sự sống.
Có lẽ hoạ sĩ Lê Thiết Cương đã đúng khi nói rằng: Tranh Nude chỉ phát triển khi ta khắc phục tâm lý "tự sợ". "Tự sợ" đây nên hiểu vử nhiửu khía cạnh nhưng thực ra tâm lý nà y thể hiện một cách nhìn còn thiển cận và thiếu thiện chí ở dư luận xã hội. Và tâm lý tự sợ nà y, theo thời gian đã tạo nên àn treo với các tác phẩm Nude là vì vậy. Nude đâu phải là "ma tuý" là m băng hoại đạo đức người xem. Trong khi đó các tác phẩm hội hoạ và nhiếp ảnh của các nghệ sĩ lại gửi gắm và o sự kử³ vọng thể hiện được vẻ đẹp kín đáo, đoan trang của người à đông. Đó là những hoạ sĩ Đỗ Phấn, Lê Thiết Cương, Công Quốc Hà , Đỗ Sơn, Nguyễn Thanh Hoa, Quử³nh Giang... Và , đó là những nghệ sĩ nhiếp ảnh, Trần Huy Hoan, Thái Phiên, Lê Quang châu, Dương Quốc Định... Họ, những nghệ sĩ của thời đại vẫn đang kiên nhẫn sáng tạo, lao động không biết mệt mửi; cần có sự chia sẻ cảm thông của người xem và được đón nhận từ nhiửu phía. Tất nhiên, họ cà ng mong được xố đi bản àn treo vô hình với thân phận Nude.