Những mẩu chuyện cảm động ngà y Tiếp quản Thủ đô 10/10/1954
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 16:39, 10/10/2011
Đang tuổi nghĩa vụ quân sự, đầu năm 1946, Jacques phải sang Việt Nam phục vụ trong quân đội Pháp. Vì có chuyên môn vử nghử điện nên Jacques được phân là m chuyên viên sửa chữa máy bay ở các sân bay miửn Bắc Việt Nam. Jacques tìm mọi cách rời bử quân ngũ. Rồi dịp may đã đến trong năm 1948, Nhà máy Đèn Hà Nội rất cần kử¹ sư điện, Jacques xin được vử là m việc ở đó.
...Ngà y 10 tháng 10 năm 1954, Bộ đội Cụ Hồ tiến và o tiếp quản Thủ đô. Trước đó, các công sở ở Hà Nội được phía Pháp bà n giao cho ban tiếp quản, trong đó có nhà máy đèn. Jacques là một trong ba chuyên gia người Pháp ở lại nhà máy đèn để giúp các kử¹ thuật viên của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa vận hà nh Nhà máy Đèn Hà Nội, bảo đảm dòng điện không bị gián đoạn.
Tuy vậy, những ngà y đầu cũng có và i sự cố xảy ra giữa ban tiếp quản với các ông Tây. Sự việc được Đại tướng Võ Nguyên Giáp xuống tận nhà máy xem xét, tháo gỡ. Từ đấy, công việc ở nhà máy tiến triển thông suốt. Trong lúc giao thời, để việc đi lại của các chuyên gia Pháp được thuận tiện, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn cho phép ô tô của Jacques được cắm thêm lá cử đử sao và ng. Thế là chiếc ô tô Peugeau 4 chỗ mà u trắng của Jacques, hai bên mũi xe cắm một cử xanh trắng đử, một cử đử sao và ng, bon bon trên đường phố Hà Nội.
Thực hiện hiệp định chuyển giao Hà Nội đã ký kết giữa ta và Pháp, ngà y 2,3,4/10/1954, Đội Hà nh chính có 422 cán bộ, nhân viên đã và o thà nh phố cùng phía Pháp tiến hà nh kiểm kê từng cơ quan, công sở, công trình công cộng... để chuẩn bị bà n giao.
Ngà y 5/10, Đội Trật tự gồm 158 công an có vũ trang và o Hà Nội, chuẩn bị nhận bà n giao các đồn cảnh sát, các cơ quan công an của Pháp và ngụy quyửn.
8h sáng ngà y 6/10, địch rút khửi quận lửµ Văn Điển. Đội Công tác ngoại thà nh của ta tiến và o tiếp quản. Đây là quận lửµ đầu tiên ở ngoại thà nh được giải phóng.
Mặc dù phía Pháp dây dưa, không là m đúng thủ tục hoặc tự tiện tẩu tán tà i sản, nhưng được sự giúp đỡ của nhiửu công chức, đến ngà y 7/10, Đội Hà nh chính và Trật tự của ta đã hoà n thà nh công tác kiểm kê, chuẩn bị xong biên bản bà n giao , những đơn vị chủ lực của ta có nhiệm vụ giải phóng Thủ đô tiếp tục tiến vử Hà Nội từ nhiửu hướng.
Phố phường Hà Nội tưng bừng đoà n quân chiến thắng trở vử
Ngà y 8/10, các đội Hà nh chính, Trật tự đã hoà n thà nh việc ký kết các văn bản bà n giao các cơ quan, công sở, công trình công cộng với phía Pháp. Ban Tiếp thu quân sự cùng một đơn vị cảnh vệ gồm 214 chiến sĩ và o thà nh phố, nhanh chóng xuống các khu vực, chuẩn bị bà n giao các cơ quan, vị trí quân sự và bố trí gác chung với quân Pháp ở những nơi cần thiết đã được quy định. 16h cùng ngà y, một số đơn vị bộ đội đã tiến sát và nh đai đê La Thà nh, từ Nhật Tân, Cầu Giấy, Ngã Tư Sở, Bạch Mai đến Vĩnh Tuy.
Sáng ngà y 9/10, các đội công tác ngoại thà nh phối hợp với bộ đội tiến và o tiếp quản 4 quận: Quảng Bá, Cầu Giấy, Ngã Tư Sở, Quử³nh Lôi. Đến buổi trưa, ta tiếp quản Đại lý Hoà n Long. Cũng sáng ngà y 9/10, một số đơn vị bộ đội từ đường đê La Thà nh chia là m 2 mũi tiến và o tiếp quản các khu vực quân sự: Quần Ngựa, ga Hà ng Cử, sân bay Bạch Mai, khu Đồn Thủy, thà nh Hà Nội.
16h ngà y 9/10/1954, những tên lính Pháp cuối cùng rời khửi thà nh phố, rút sang phía Bắc cầu Long Biên. Đến 16h30 bộ đội ta đã hoà n toà n kiểm soát thà nh phố. Cả Hà Nội một đêm không ngủ để tận hưởng không khí, niửm vui của đêm hòa bình đầu tiên, một đêm Hà Nội sạch bóng quân thù. Không khí vui mừng, háo hức chuẩn bị chà o đón chính quyửn cách mạng và bộ đội giải phóng chiến thắng trở vử ngập trà n trên từng con phố, trong từng ngõ nhử và hiện diện trong mỗi ngôi nhà , trên từng khuôn mặt người dân Thủ đô.
Ngà y 10/10/1954 lịch sử - Thủ đô hoà n tòan giải phóng. 5h sáng hết giới nghiêm, Hà Nội như bừng tỉnh sau những đêm dà i gian khổ chiến đấu chống kẻ thù xâm lược; nhà nà o cũng thức dậy sớm hơn để tận hưởng niửm vui của một ngà y mới Hòa Bình. Người dân Hà thà nh háo hức, tưng bừng, nhộn nhịp với không khí thiêng liêng của ngà y Hội chiến thắng - Thủ đô hoà n toà n giải phóng. Nhân dân quần áo chỉnh tử, từng đoà n người cử hoa rực rỡ đổ ra các hè phố, các con đường được thông báo trước sẽ có bộ đội đi qua, nụ cười luôn nở trên môi. Phố phường Hà Nội rực rỡ cử, hoa và khẩu hiệu.
Từ ngoại thà nh, qua các cửa ô, từng đoà n quân tiến và o nội thà nh. Đoà n xe đầu tiên do thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Chủ tịch Uỷ ban Quân chính Hà Nội và bác sĩ Trần Duy Hưng, Phó Chủ tịch dẫn đầu.
8h: Cánh quân phía Tây xuất phát từ Quần Ngựa. Đó là những chiến sĩ bộ binh của trung đoà n Thủ đô, do Trung đoà n trưởng Nguyễn Quốc Trị, anh hùng quân đội dẫn đầu. Các chiến sĩ diễu binh qua Kim Mã, Hà ng Đẫy, Cửa Nam, Hà ng Bông, Hà ng Đà o, Hà ng Ngang... Đến 9h45 tiến và o Cửa Nam, thà nh Hà Nội.
8h45: Cánh quân phía Nam thuộc hai Trung đoà n 88 và 36 xuất phát từ Việt Nam học xá (nay thuộc trường Đại học Bách khoa), tiến qua Bạch Mai, phố Huế, vòng quanh Hồ Gươm rồi vòng lại đóng ở khu vực Đồn Thủy (nay là bệnh viện Quân y 108) và khu Đấu Xảo (nay là Cung Văn hóa Hữu nghị).
9h30: Đoà n cơ giới và pháo binh xuất phát từ Bạch Mai, qua phố Huế; 10h15 đến Bử Hồ, qua Hà ng Đà o, Hà ng Ngang, chợ Đồng Xuân, rẽ sang đường Cửa Bắc, tiến và o Thủ đô lúc 10h45.
Nhân dân hò reo phất cử. Cả Hà Nội từ trẻ đến già đửu hân hoan, phấn khởi chà o đón đoà n quân giải phóng. Các anh bộ đội đi giữa những rừng cử, rừng hoa, rừng người với niửm vui mừng rạo rực.
15h: Còi Nhà hát thà nh phố nổi hồi dà i. Mấy chục vạn quân dân Hà Nội đã trang nghiêm dự lễ chà o cử do Ủy ban quân chính tổ chức tại Sân vận động Cột Cử. Lần đầu tiên lá cử Tổ quốc tung bay trên đỉnh cột cử Hà Nội. Cũng tại buổi lễ chà o cử lịch sử nà y, cả Hà Nội lặng yên lắng nghe Chủ tịch Ủy ban Quân chính Vương Thừa Vũ đọc lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bà o Thủ đô nhân ngà y giải phóng:
...Tám năm qua, Chính phủ phải rời xa Thủ đô để kháng chiến cứu nước. Tuy xa nhau, nhưng lòng Chính phủ luôn luôn gần cạnh đồng bà o.
Ngà y nay, do nhân dân ta đoà n kết nhất trí, quân đội ta chiến đấu anh dũng, hòa bình đã thắng lợi, Chính phủ lại trở vử với Thủ đô, với đồng bà o. Muôn dặm một nhà , lòng vui mừng khôn xiết kể....
Người dân quây quần bên một chiến sĩ trong ngà y đại lễ
Ngay sau ngà y Giải phóng Thủ đô, Bác Hồ vử đến Hà Nội. Người liửn có Thư khen gửi các chiến sĩ và cán bộ của các đơn vị tiếp quản Thủ đô:
Thân ái gửi các chiến sĩ và cán bộ!
Trước ngà y các chú vâng lệnh vử Thủ đô, Bác đã dặn dò các chú việc gì phải là m, điửu gì nên tránh.
Khi và o tiếp quản Thủ đô, các chú đã cố gắng là m tròn nhiệm vụ như lời Bác dặn: cùng anh em công an và nhân dân giữ gìn trật tự, trị an; giữ đúng kỷ luật, bảo vệ tính mạng, tà i sản của đồng bà o và ngoại kiửu,v.v...
Vậy, Bác vui lòng khen ngợi các chú, đồng thời Bác lại căn dặn các chú:
- Chớ vì có thà nh tích mà chủ quan;
- Phải luôn luôn cảnh giác và giữ kỷ luật chặt chẽ.
Phải luôn luôn thi đua học tập và công tác, mở rộng tự phê bình và phê bình để tiến bộ mãi, để là m cho bộ đội ta cà ng thêm hùng mạnh, chính quyửn ta cà ng thêm vững chắc!
Bác hôn các cháu
Hồ Chí Minh.
Tử báo Thời Mới của Hà Nội ra số 2 ngà y 11-10-1954 nổi bật dòng chữ to đậm ở ngay trang nhất: Đại quân ta chính thức và o tiếp quản Thà nh phố Hà Nội trong là n sóng người và rừng biểu ngữ. Thiếu tướng Vương Thừa Vũ và bác sĩ Trần Duy Hưng cùng với quân đội và đoà n cán bộ được nhân dân hoan nghênh nhiệt liệt. Hà ng vạn bó hoa tươi thắm đã trao tặng các chiến sĩ. Sự vui mừng ấy khó có bút nà o tả nổi!.... nhân dân trà n ra đường hoan hô các chiến sĩ giải phóng, nhiửu người đứng trên gác nhà cao tầng tung hoa giấy chà o đón . Hoa trên tay, lại lấp lánh hoa trên mũ, trên người. Hà Nội rợp cử hoa, rộn rã tiếng cười, nhân dân và bộ đội xiết chặt tay nhau nhảy múa, hát mừng Thủ đô giải phóng"