Thị trường mua bán thận 'ngầm' trỗi dậy
Tin tức - Ngày đăng : 21:25, 30/10/2011
Rao bán công khai trên mạng và ... cổng bệnh viện
Trong vai người có nhu cầu mua thận, phóng viên đã liên lạc với Đà o Văn Linh (sinh ngà y 1/3/1986) theo số điện thoại 0944xxx824 “ một người rao bán thận trên trang muabanraovat.com: "Cần bán thận, nhóm máu O, bán 5.000 USD, giá cả thương lượng". Vóc dáng gầy gò, Linh bắt đầu trình bà y, muốn đi bán thận vì kinh tế gia đình khó khăn.
Bố mẹ và em gái sống ở Cà Mau, Linh ra Hà Nội lập nghiệp, hiện đang là m kử¹ sư địa chất ở thủy điện Sơn La. Do chơi cá độ bóng đá bị thua, hiện Linh đang nợ 40 triệu đồng đã đến kử³ trả nợ nên phải đi bán thận. Để chứng thực lời mình nói, Linh còn cho số điện thoại của mẹ để chúng tôi xác minh thông tin. Người mẹ của Linh đã khóc nấc khi nghe tin con mình bán thận.
Trường hợp rao bán thận như Linh không hiếm ở trên mạng. Chỉ cần một cái kích chuột và o Google với thuật ngữ "bán thận gấp" sẽ cho 5.240.000 kết quả.
|
Thông tin quảng cáo trên mạng |
Trên trang Yume.vn, một người để tên Hà Vinh Thắng, sinh ngà y 24/6/1992, quê Nam Định, hoà n cảnh gia đình khó khăn, bố mất sớm, mê chơi game, nợ 50 triệu đồng nên rao bán quả thận của mình. Tin rao nà y cập nhật ngà y 14/9/2011, có gần 500 người truy cập và comment.
Thế mới thấy, thị trường mua bán nội tạng đang sôi động với những người rao bán thận công khai trên Internet hoặc ngay trước cổng bệnh viện. Những lời quảng cáo trên mạng nêu rõ độ tuổi, chiửu cao, cân nặng, nhóm máu, tình trạng sức khửe, giá cả, điện thoại, e-mail liên lạc với vô và n lý do như cần tiửn trả nợ, trang trải học hà nh, chữa bệnh cho người thân... Thậm chí, người bán thận còn công bố cả kết quả xét nghiệm, cam kết đã tìm hiểu và chấp nhận rủi ro, có giấy tử đầy đủ và hợp lệ.
Tiếp tục tìm hiểu vử hà nh trình mua bán thận ở bệnh viện Hà Nội, phóng viên tới gặp anh Nguyễn Văn Vinh (Hoà n Kiếm, Hà Nội), vừa mua và thay thận thà nh công. Trước đây, anh Vinh đã tìm kiếm và i mối bán thận trên mạng nhưng không được vì có mối đòi giá trên... trời:; có kẻ chỉ chơi đùa nói là rao bán gan chứ không phải... thận (?).
Anh kể: "Đầu năm 2011, tôi được người quen - một bác sĩ tại khoa tôi đang chạy thận giới thiệu mối mua thận với giá 200 triệu đồng của một thanh niên người Bắc Giang, khửe mạnh, cao 1m72, không bệnh tật". Hầu hết người muốn bán thận đửu không trực tiếp rao bán mà phải thông qua môi giới. Họ thường là người đã từng bán thận nay lại trở vử quê tìm kiếm nguồn thận cung cấp cho người có nhu cầu mua.
Nhiửu kẽ hở
Bác sĩ Nguyễn Cao Luận cho biết, dù luật pháp không cho phép mua bán tạng người nhưng nếu có nhu cầu thật sự người bị suy thận có tiửn cũng sẽ tìm mọi cách liên lạc với người có nhu cầu bán thận. Và khi cung đã cầu thì họ sẽ thửa thuận với nhau để qua mặt các bác sĩ, kiểu như nhận nhau là anh em, bố mẹ nuôi... tình nguyện xin hiến thận, bệnh viện không thể từ chối ghép được.
àể lách luật, người mua và người bán thống nhất khai báo để tạo hồ sơ với những mối quan hệ thân nhân giả, hợp pháp hóa các thủ tục hà nh chính... Việc xác minh hồ sơ cơ bản vẫn chỉ thực hiện vử mặt thủ tục hà nh chính. Anh Nguyễn Văn Vinh cho biết, nếu muốn mua được thận thì phải là m thủ tục chuyển từ mua sang hiến nhưng cũng khá đơn giản.
Đại diện người bán thận (có thể là bố mẹ, vợ con hoặc là người môi giới) ký giấy xác nhận tại bệnh viện là đồng ý cho người thân hiến thận cho người khác. Sau đó, chính quyửn địa phương xác nhận... thế là xong. Tiửn mua bán trao đổi là thửa thuận giữa hai bên, sau khi ca mổ thà nh công.
Trước đây, giao dịch mua bán thận trái phép chỉ cần người bán cùng nhóm máu với người mua. Nhưng hiện nay kử¹ thuật ghép thận không cùng nhóm máu cũng đã được thực hiện thà nh công. Thị trường mua bán thận vì thế lại giảm được những yêu cầu khắt khe vốn từng phụ thuộc rất nhiửu và o y học.
Chế tà i xử phạt vẫn còn bử ngử
Cho đến nay, chưa ai bị xử lý hình sự vử những hà nh vi bị nghiêm cấm trong Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác. Mặt khác, rất khó phân biệt hiến thận nhân đạo với mua bán thận giữa những người không cùng huyết thống, bởi người cho và người nhận có thể thửa thuận ngầm. Bộ luật Hình sự hiện hà nh không quy định xử lý vử hà nh vi mua bán nội tạng nên chỉ có thể khởi tố các đối tượng đưa người ra nước ngoà i bán thận vử tội danh "tổ chức người khác trốn đi nước ngoà i".
àể khắc phục những bất cập trên, BS Luận đưa ra ý kiến: "Nên chăng chúng ta có chính sách cụ thể, luật hóa vử việc cho phép lấy, ghép tạng trong khả năng có thể quản lý, kiểm soát được?". Còn vấn đử quan trọng hơn cả lúc nà y là phải tiếp tục tuyên truyửn để người dân hiểu rõ hơn vử ý nghĩa nhân văn của hà nh động hiến tạng sau khi qua đời (do chết não). Tuyệt đối không vì vật chất mà "chui lủi" tìm cách bán đi một phần nội tạng cơ thể mình, rất nguy hiểm đến sức khửe và tính mạng.
Hiện ở Việt Nam có nhiửu bệnh viện đã thực hiện tốt kử¹ thuật ghép thận. Chi phí cho một ca ghép thận tại bệnh viện trung bình khoảng 250-300 triệu đồng. Sau ghép thận người bệnh phải điửu trị bằng thuốc chống thải ghép liên tục, ước tính tốn khoảng 5-7 triệu đồng mỗi tháng. Do đó chỉ có khoảng 15% người suy thận, bệnh thận mạn tính có nhu cầu và điửu kiện ghép thận. TS.BS cao cấp Nguyễn Cao Luận, Trưởng khoa Thận nhân tạo “ Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) thừa nhận: "Tại khoa, hầu như ngà y nà o cũng có 3, 4 thanh niên đến đặt vấn đử xin bán thận. Đa phần người đến xin bán thận là người nghèo và lứa tuổi ngà y cà ng trẻ"