Đình Trần Đăng
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 11:02, 15/11/2011
Đình thử danh tướng Cao Lỗ triửu Thục An Dương Vương, người vị công thần cứu nước đã có công lao giúp vua chống giặc Triệu Đà xâm lược nước ta. à”ng còn có tà i xây dựng thà nh Cổ Loa “ công trình kiến trúc quân sự. Đặc biệt, ông đã chế tạo được nử thần, bắn một phát có nhiửu tên đã là m cho giặc nhiửu phen khiếp vía kinh hoà ng.
Đình Trần Đăng quay hướng tây “ nam là hướng hợp với quy luật của âm dương khiến thần yên vị. Di tích năm ở khu đất đẹp, trước mặt chỉ là đồng ruộng. Mở đầu là công trình mang tính chất cổng là ng uy nghi. Với ba lớp mái, một cửa tường xây có hai trụ biểu. Tiếp theo là chiếc cầu giả mới dựng để và o sân đình.
Đình là m theo kiểu chữ đinh, nhưng thực chất đình chính là chữ nhất với kết cấu 5 gian 2 chái 4 hà ng chân cao to. Hiện nay xung quanh có hà ng chấn song. Phía trước cửa giữa là bức bà n, gian bên cửa thượng song hạ bản.
Đình có nhiửu mảng điêu khắc, đầu dư ở cột cái phía trong bên phải mang nghệ thuật nửa cuối thế kỷ XVII. Cùng với một số khúc rường vì nóc cũng có hóa văn lá hoa cách điệu. Chiếc nhang án ở thế kỷ XVIII, trên thân để lại nhiửu đử tà i nghệ thuật như bóng dáng đồ bát bửu, vân soắn và đoa, hổ phù rất đẹp.
Những dấu vết thời hậu Lê đã qua, hiện diện kiến trúc tòa Đại bái được là m lại và o thế kỷ XIX năm (1860). Kết cấu bộ vì nóc là m theo kiểu giá chiêng. Bộ vì gian là m kiểu giá chiêng với hai rường cột chạy ra ăn mộng và o cột chốn. Nhưng từ gian giữa vử bên trái biểu thức giá chiêng chồng rường con nhị niên hiệu Tự Đức 13, năm Canh Thân (1860) dựng Đại bái đình.
Nghệ thuật trang trí chủ yếu ở bốn cột gian giữa và bốn cốn đầu đốc. Các gian khác chỉ có kẻ trục chạy suốt chạy thẳng từ đầu cột cái qua cột quân ra đỡ mái hiên. Vì thế đình chỉ có bẩy ở gian giữa và hai gian đốc. Trang trí trên vì nóc và kẻ chủ yếu vân soắn, lá cách điệu, tứ linh trong đó nhiửu con rồng nhìn chính diện còn thoáng nét nghệ thuật đầu thế kỷ XVIII với mặt lớp trán gỗ, môi dấu ớ, song những dạng rồng khác cuốn thủy, long mã trong nhiửu thế khác nhau.
Những rồng nà y thường soắn cả lông đuôi và thân đuôi đó là phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX. Cách thức chạm chủ yếu là nổi, bong kênh. Mỗi mảng cuốn là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc cao.
Phía sau chuôi vồ ước lệ chia là m hai tòa: Trung cung và Hậu cung, mở đầu tòa Trung cung trang trí nghệ thuật hổ phù ngậm chữ hỷ, biểu tượng cầu được mùa. Tiếp hậu cung bộ vì nghệ thuật hổ phù, cửa bức bà n.
Ban thử là m trên gác lửng thưng ván kín. Chỉ có một ngai thử chạm trổ rất kử¹,mang nghệ thuật của thế kỷ XIX. Nhìn chung đình Trần Đăng khang trang to lớn, kiến trúc điêu khắc khá cao của thời Nguyễn.