Không nên giao doanh nghiệp tự định giá điện
Tin tức - Ngày đăng : 12:32, 31/05/2012
Sáng nay, 31/5, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoà ng đã trình Quốc hội dự thảo sửa đổi Luật Điện lực. Trong đó, vấn đử giá điện có sự sửa đổi mạnh mẽ nhất.
|
Trong một số năm tới, chưa thể khắc phục được tình trạng độc quyửn của một số doanh nghiệp lớn trong các khâu phát điện, truyửn tải, phân phối điện. Ảnh: Bình Minh |
Theo đó, cơ chế điửu chỉnh giá điện vẫn do Thủ tướng Chính phủ quy định nhưng các chi tiết vử cơ cấu biểu giá sẽ giao cho cơ quan chuyên ngà nh thực hiện, cụ thể là Cục Điửu tiết điện lực, Bộ Công Thương. Giá bán lẻ điện sẽ do đơn vị điện lực xây dựng, hiện nay chính là Tập đoà n Điện lực Việt Nam (EVN). Căn cứ giá điện sẽ được dựa trên các báo cáo tà i chính đã được kiểm toán hà ng năm của đơn vị.
Chính phủ cho rằng luật Điện lực hiện hà nh đang giao cho Thủ tướng phê duyệt biểu giá bán lẻ đã không còn phù hợp với thực tế. Giá bán điện bình quân của Việt Nam cà ng ngà y cà ng thấp hơn so với giá thà nh, không thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư và o điện.
à”ng Phan Xuân Dũng, Chủ nhiệm UB Khoa học, công nghệ và môi trường - cơ quan thẩm tra đử nghị Chính phủ cần nghiên cứu thêm 3 vấn đử.
Thứ nhất là vấn đử thị trường điện cạnh tranh. Theo quyết định số 26/2006 của Thủ tướng thì thị trường điện Việt Nam được hình thà nh và phát triển theo 3 giai đoạn với cấp độ. Cấp độ đầu tiên là hình thà nh thị trường phát điện cạnh tranh giai đoạn 2005 - 2014.
Cấp độ thứ hai là hình thà nh thị trường bán buôn điện cạnh tranh từ năm 2015 - 2022.
Cấp độ cao nhất và cuối cùng là hình thà nh thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, áp dụng từ sau năm 2022.
Lộ trình nà y cho thấy trong một số năm tới, chưa thể khắc phục được tình trạng độc quyửn của một số doanh nghiệp lớn trong các khâu phát điện, truyửn tải, phân phối điện. Theo các mức độ, cấp độ phát triển khác nhau của thị trường điện lực cạnh tranh, Nhà nước vẫn phải áp dụng các biện pháp can thiệp vử giá.
Thứ hai là nội hà m của khái niệm có sự điửu tiết của Nhà nước cần được cụ thể hóa. Sự điửu tiết của Nhà nước đối với giá điện có thể được thực hiện thông qua các chính sách thuế, các biện pháp kinh tế và tà i chính hoặc thực hiện các biện pháp bình ổn giá khi xảy ra biến động bất thường. Theo đó, sự điửu tiết giá điện không nhất thiết bao gồm việc Nhà nước phê duyệt, quyết định thường xuyên hoặc định kử³ một số loại giá điện.
Thứ ba, chính sách của Nhà nước vử giá điện. Vấn đử nà y phải phù hợp với quy định của luật Giá đang được Quốc hội xem xét, sẽ thông qua tại kử³ họp nà y. Dự thảo nà y đang quy định Nhà nước định giá cụ thể đối với giá truyửn tải điện, giá dịch vụ phụ trợ hệ thống điện; định khung giá đối với giá phát điện, bán buôn điện, mức giá bán lẻ điện bình quân.
Ngà nh điện hiện nay và trong thời gian tới vẫn do doanh nghiệp nhà nước độc quyửn chi phối. Nếu giao cho đơn vị điện lực tự định giá dễ dẫn đến tình trạng áp giá độc quyửn trong khi điện là mặt hà ng thiết yếu, có ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất, đời sống, kinh tế - xã hội của cả nước.
Với các phân tích trên, cơ quan thẩm tra đử nghị luật Điện lực sửa đổi phải theo hướng Nhà nước quy định khung giá đối với mức giá bán lẻ điện bình quân. Giá bán lẻ điện do đơn vị điện lực quyết định trên cơ sở khung giá, nhằm phù hợp với dự thảo luật Giá.
Bên cạnh đó, Chính phủ có thể cân nhắc bổ sung thêm nội dung Nhà nước có quy định cơ chế điửu chỉnh giá điện như Chính phủ trình.
Ngoà i ra, Chính phủ cần phải là m rõ hơn căn cứ tính giá điện sẽ dựa và o kiểm toán độc lập hay kiểm toán nhà nước. Cơ cấu giá điện cần quy định rõ rà ng, công khai, minh bạch hơn trong dự thảo luật để là m cơ sở tính toán, kiểm tra, giám sát. Nhiửu quốc gia cũng đã thực hiện việc công khai cơ cấu giá điện ngay trong hóa đơn trả tiửn điện của khách hà ng.
Trên thực tế, giá điện hiện đã được điửu chỉnh theo biến động đầu và o của 3 yếu tố gồm tỷ giá, giá nhiên liệu và cơ cấu sản lượng điện phát. Nếu mức giá bình quân điửu chỉnh không quá 5% thì sẽ do Bộ Công Thương phê duyệt, nếu trên mức 5% sẽ do Thủ tướng phê duyệt. Các khâu xây dựng, đử xuất mức giá nà y đửu do EVN thực hiện. Thời gian giữa hai lần điửu chỉnh liên tiếp tối thiểu là 3 tháng.