Phùng Há - 100 năm bây giử mới kể - Kử³ 3: Vinh quang và cay đắng
Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Ngày đăng : 11:17, 14/07/2012
Nghệ sĩ Phùng Há đang hóa trang - Ảnh tư liệu gia đình |
Ba chiếc ghe bầu loại lớn nhất chở đà o kép và tranh cảnh đậu tại bử sông Bến Thà nh. Mười chiếc xe ngựa (loại hai ngựa) chở đầy phong cảnh, y trang, gươm đao, giáo mác. Ba mươi chiếc xe kéo chở đà o kép, theo sau là Bạch công tử và cô Phùng Há trên chiếc xe hơi mui trần tiến vử nhà hát Tây (nay là Nhà hát thà nh phố).
Trên đỉnh vinh hoa
Đêm đầu tiên ở Sà i Gòn, ban Huử³nh Kử³ chưa hát, Bạch công tử mở tiệc thết đãi bạn bè thân hữu, nghệ sĩ và chính quyửn. Cả trăm khách Việt, Tà u, Tây đủ giới đến dự với những món cao lương mử¹ vị, uống toà n champagne, martel. Có một sân nhảy đầm, một ban nhạc Tây và một phòng có và i mâm á phiện cùng với những cô gái xinh đẹp tiêm thuốc cho khách hút (thời đó hút á phiện tự do), quả là một đêm vui chơi thửa thích.
Hôm sau ban hát Huử³nh Kử³ trình diễn tại nhà hát Tây. Buổi sáng ban hát đi rao bảng (quảng cáo) vòng quanh các đường phố Sà i Gòn với mười chiếc xe ngựa (loại hai ngựa) chở các nghệ sĩ hóa trang son phấn rực rỡ, đà o kép mặc đồ ông hoà ng, bà chúa... Đi đầu có ban nhạc Tây thổi kèn inh ửi, cuối đoà n có ban nhạc Quảng thổi kèn và đánh trống Quảng, tử chương trình rải trắng đường đi. Ban hát Huử³nh Kử³ diễn bảy đêm tại nhà hát Tây, rồi lần lượt dọn qua rạp Moderk gần chợ Bến Thà nh, rạp Cinema Eden đường Tổng Đốc Phương (nay là đường Châu Văn Liêm, Q.5) và rạp Palikao ở Chợ Lớn mới.
Có một buổi sáng, Bạch công tử đưa cô Phùng Há đi ăn điểm tâm, rời khách sạn xe ngừng trước một nhà hà ng, tà i xế mở cửa mời Bạch công tử và cô Phùng Há xuống xe, Bạch công tử móc túi boa cho tà i xế (dù là tà i xế nhà ). Người của nhà hà ng cầm dù chạy ra đưa Bạch công tử và cô Phùng Há tới cửa: lại móc túi boa. Bước vô nhà hà ng, một người bồi trân trọng lấy nón móc lên máng: móc túi boa. Đang ăn gọi đầu bếp lên khen, công tử lại móc túi boa, boa luôn cho tất cả những người có mặt ở nhà hà ng rồi lên xe ra vử. Người ta nói rằng Sà i Gòn nà y chỉ có Bạch công tử là sang hơn cả Tây.
Qua nhiửu năm chung sống với Phước George, chưa bao giử cô Phùng Há thấy bạn bè xin gì mà ông từ chối, bạn bè tới nhà chơi khen bộ salon đẹp, ông tặng liửn không ngần ngại, lại có người khen bộ bà n ăn đẹp, ông bảo kêu xe chở vử liửn.
Ban Huử³nh Kử³ diễn bất cứ nơi nà o đửu chật kín khán giả, không chỉ ở Sà i Gòn mà còn chinh phục cả sáu tỉnh Hậu Giang. Như thế được trên ba năm. Sau đó thì tình hình biến động khắp nơi, kinh tế gia đình Phước George cũng bắt đầu khó khăn, ban hát lỗ lã. Đến năm 1931, Bạch công tử cho ban hát Huử³nh Kử³ tan rã...
Hai lần sinh con, hai lần tiễn biệt
Không còn gánh hát, Bạch công tử cà ng ăn chơi nhiửu hơn nữa, cử bạc, rượu chè, hút xách, không kể gì đến tương lai. Cô Phùng Há khuyên nhủ cách nà o cũng không được. Cô hai lần sinh con, một trai tên Paul, một gái tên Lý. Cả hai con đửu chết khi còn rất nhử. Paul và Lý từ lúc bệnh cho đến lúc chết Bạch công tử đửu không có mặt ở nhà .
Đau đớn, lẻ loi, trơ trọi giữa dòng đời, cô Phùng Há cương quyết dứt tình vợ chồng với Bạch công tử Phước George.
Vử chung sống với bà con bên ngoại, năm 1936 cô Phùng Há được ban hát Trần Đắc ký hợp đồng vử là m đà o chánh, đóng cặp với nghệ sĩ Năm Châu. Với hợp đồng mới và tiửn lương rất hậu, danh tiếng của cô Phùng Há cà ng ngà y cà ng sáng chói.
Trong lúc đó, công tử Phước George thà nh hôn với nghệ sĩ tà i danh - cô sáu Ngọc Sương. Cô Ngọc Sương quê ở Phan Thiết, ca hay diễn giửi, nhan sắc mặn mà . Ngoà i tà i năng ca diễn trên sân khấu, cô lại còn có tà i vừa ca vọng cổ vừa đà n guitar. Tánh tình khẳng khái nhưng lại rất nhiửu tình cảm, cô là đà o chánh của nhiửu đoà n hát lớn sau nà y. Qua đôi năm chung sống và và o năm 1937, cô sáu Ngọc Sương sanh được một con gái đặt tên là Ngọc Tuyết - tự Liliane. Nhưng rồi có lẽ cũng không chịu nổi kiểu ăn chơi bất kể của Phước George, cô trao con lại cho ông và trở vử Phan Thiết. Bạch công tử buồn khổ lại chìm đắm trong những cuộc vui. Rồi có một lần vì chán nản, tuyệt vọng, không lối thoát, ông toan bồng con nhảy xuống giếng để cha con cùng chết cho hết nợ đời.
Hay được tin cô sáu Ngọc Sương và công tử Phước George chia tay, Bạch công tử rất khó khăn khi phải nuôi con nhử, cô Phùng Há cho người đưa thư xuống xin được nuôi con gái của Bạch công tử và cô sáu Ngọc Sương.
Lênh đênh cùng đoà n Phụng Hả
Sau năm 1940, cô Phùng Há kết hôn với ông Nguyễn Hữu Bửu. à”ng là một kử¹ sư, một đại điửn chủ lớn ở Trà Vinh. à”ng đã thà nh lập đoà n Phụng Hảo cho cô Phùng Há.
à”ng Nguyễn Hữu Bửu là cha ông Nguyễn Long và ông Nguyễn Khánh. à”ng Nguyễn Long là thanh niên tiửn phong đi tập kết, là cán bộ cách mạng ở miửn Bắc. à”ng Nguyễn Khánh là tướng của chế độ Sà i Gòn ở miửn Nam. à”ng Nguyễn Hữu Bửu và cô Phùng Há có một ngôi nhà ở Gò Vấp, cùng sống chung với các con cháu như: Bửu Chánh - con gái ruột đã rước từ Trung Quốc vử với tên Lý Bửu Trân, Nguyễn Long, Nguyễn Khánh, Lili, Nam Hùng và và i người cháu khác.
Sau khi Nhật đảo chánh Tây, tình hình biến động, đoà n Phụng Hảo phải rời Sà i Gòn lưu diễn ở các tỉnh như: Bà Rịa - Vũng Tà u, Long Điửn, Phước Hải... Quá khó khăn vì mỗi khi di chuyển từ bến nà y qua bến khác cả đoà n hát phải đi bằng xe bò, cuối cùng đoà n Phụng Hảo phải mướn một chuyến ghe đi cạnh theo mé biển vử đến Mử¹ Tho. Tình hình quá căng đến nỗi đoà n Phụng Hảo không hát được một suất nà o và rã gánh tại Mử¹ Tho.
Thời gian sau thì cô Phùng Há và ông Nguyễn Hữu Bửu cũng chia tay.