Bùng phát doanh nghiệp... ảo: Vô phương quản lý

Minh họa: Anh Dũng

Tồn tại trên giấy

Theo thống kê của cơ quan chức năng, TPHCM hiện có 148.299 DN đã được cấp phép hoạt động, trong đó chiếm hơn 70% là  các DN thuộc loại hình nhử và  vừa, hoạt động theo loại hình DN tư nhân, công ty cổ phần và  TNHH MTV, TNHH từ 2 thà nh viên trở lên. Tuy nhiên, số liệu DN thực tế hoạt động mà  các cơ quan chức năng gồm: KH-АT, thuế, thống kê, LАTB-XH nắm được chỉ và o khoảng 90.000 DN. Hơn 50.000 DN còn lại tồn tại trên giấy, cơ quan chức năng muốn biết họ đang ở đâu (mặc dù có đăng ký trụ sở hoạt động), còn tồn tại hay không, hoạt động ra sao, có khai thuế không, số lao động bao nhiêu... đửu như mò kim đáy biển.

Theo giới thiệu của một DN trong lĩnh vực dịch vụ du lịch, chúng tôi tìm đến địa chỉ của Công ty TNHH TM DV DL Mây Trắng được ghi trên tấm danh thiếp: lầu 6, tòa nhà  Master, số 41-43 Trần Cao Vân, phường 6, quận 3. Tiếp chúng tôi, một nhân viên lễ tân nói không thể nhớ hết được tên và  số lượng DN đăng ký địa chỉ hoạt động tại đây vì thông tin vử các DN thay đổi hà ng ngà y. Thấy chúng tôi có vẻ là  khách đi thuê địa điểm hoạt động, một cô nhân viên đưa tấm danh thiếp giới thiệu DN của mình có tên là  Công ty cổ phần Tư vấn dịch vụ văn phòng chuyên nghiệp (PSO) có chức năng cho thuê mặt bằng và  địa chỉ hoạt động của DN.

Mặt bằng của PSO có diện tích gần 100m2, PSO thuê của chủ tòa nhà , sau đó cho các DN có nhu cầu sử­ dụng mặt bằng, đăng ký địa điểm hoạt động, đăng ký tên DN và  các hoạt động giao dịch DN thuê lại. PSO đang cho hơn 300 DN thuê mặt bằng với các mức giá và  hình thức thuê như: thuê địa chỉ nhưng không đặt bảng hiệu 550.000 đồng/tháng; đặt bảng tên DN trên bảng hiệu chung của PSO 990.000 đồng/tháng; đặt bảng tên DN, cộng thêm một số điện thoại, số fax 1.430.000 đồng/tháng; đặt bảng tên, cộng thêm có nhân viên tổng đà i viên trực nghe điện thoại 1.870.000 đồng/tháng.

Một hình thức thuê văn phòng cao cấp hơn với mức giá 4.000.000 đồng/tháng thì DN được một ô trong phạm vi 2m² kê đủ một ghế, một bà n là m việc, một tủ nhử đựng hồ sơ và  máy vi tính, điện thoại. Loại văn phòng cho thuê mà  PSO thực hiện nhiửu năm qua chính là  văn phòng ảo, hoạt động không cố định, là  một trong những cách DN ảo lựa chọn để đặt trụ sở, đối phó cơ quan chức năng. Một số DN mỗi tháng ghé và o văn phòng một và i lần, còn phần lớn là  đến một lần rồi biến.

Trụ sở chính của một DN có diện tích 2m² được đăng ký tại lầu 6, 41-43 Trần Cao Vân, phường 6, (quận 3). Ảnh: Hoà i Nam

Theo thông tin từ UBND quận 3, trên địa bà n quận hiện có hơn 5.000 DN đăng ký hoạt động, nhưng số DN quản lý được thì chỉ và o khoảng 2.800 DN. Trong đó, số DN nà y hoạt động thực chất, có đăng ký thuế với cơ quan thuế, có báo cáo hoạt động kinh doanh... cũng chỉ chiếm hơn một nử­a. Số còn lại thì vô phương quản lý. Qua kiểm tra trên địa bà n, UBND quận 3 còn phát hiện nhiửu năm qua, có cả ngà n DN được lập ra để chứng minh khả năng tà i chính cho con đi du học nước ngoà i. Loại DN nà y hiện vẫn tồn tại khá nhiửu, chưa khai tử­ được vì chủ DN... không rảnh để đi là m thủ tục. Tương tự, theo thống kê của UBND quận 12, tính đến cuối năm 2012, trên địa bà n quận có gần 8.000 DN có giấy phép đăng ký hoạt động và  chỉ phân nử­a số DN nà y có hoạt động thực tế. Thế nhưng, khi cơ quan chức năng xuống kiểm tra, rất ít DN hoạt động, còn lại đóng cử­a im ỉm.

Аã khó cà ng thêm khó

Theo quy định, việc thay đổi địa điểm hoạt động của DN, hoặc DN có nhu cầu mở thêm địa điểm hoạt động phải được điửu chỉnh lại giấy phép, hoặc cấp giấy phép mới. Tuy nhiên, rất ít DN thực hiện các thủ tục nà y và  phần lớn họ để nguyên địa chỉ đặt trụ sở chính ở nơi đăng ký lần đầu được thể hiện trên giấy phép thà nh lập DN. Thực tế trên, như nhận định của lãnh đạo UBND quận 1, là  vô phương quản lý. Hiện quận 1 cũng có gần 10.000 DN được cấp giấy phép đăng ký hoạt động, thế nhưng để quản lý được 1/3 trong số DN trên đã là  cực kử³ khó khăn. Trước kia, sau khi được cấp giấy phép hoạt động, DN phải đăng ký tại trụ sở UBND phường - xã - thị trấn để nơi đây có trách nhiệm quản lý hà nh chính trên địa bà n. Hiện nay quy định trên đã bãi bử, cà ng đặt công tác quản lý hà nh chính trên địa bà n của chính quyửn địa phương ở cơ sở thêm khó khăn.

Theo ông Võ Khắc Thái, Phó Chủ tịch UBND quận 3, mỗi năm quận thực hiện hậu kiểm được nhiửu nhất khoảng 250 DN (bình quân mỗi tháng hậu kiểm được 20 DN). Аể kiểm tra hoạt động của một DN, UBND quận phải ra quyết định thà nh lập Tổ kiểm tra bao gồm các thà nh viên của Chi cục Thuế, Phòng Kinh tế - Tà i chính - Kế hoạch, UBND phường.... Thời gian kiểm tra phải được báo trước 3 ngà y. Chỉ riêng chuyện tìm được địa chỉ DN để gử­i văn bản đã mất rất nhiửu thời gian đi lại, tìm kiếm. Có khi đến 3 - 4 lần không gặp được đại diện DN vì trụ sở văn phòng đóng cử­a, không treo bảng hiệu, không có người trực... Việc xử­ lý sai phạm, ông Thái cũng cho biết, phạm vi quận không được rút giấy phép hoạt động, chỉ ra quyết định xử­ phạt với mức phạt cao lắm là  1 triệu đồng.

Còn tại những nơi cho thuê địa chỉ hoạt động kinh doanh của các DN như PSO thì rất ít có đoà n kiểm tra đi hậu kiểm và  nếu có đến kiểm tra cũng chỉ biết được những DN đặt bảng tên được ghi thà nh những dòng trên bảng hiệu lớn tại nơi đặt trụ sở của DN cho thuê địa chỉ. Những DN không đặt bảng tên coi như mù tịt. Chưa kể, để gặp được đại diện những DN thuê địa chỉ nà y để yêu cầu họ cung cấp thông tin cũng là  cực kử³ khó.

sggp