Lỗ hổng kiểm soát thuốc kém chất lượng

Thuốc bị thu hồi: Ai giám sát?

Hiện nay, người tiêu dùng đang bị bủa vây bởi rất nhiửu loại thuốc kém chất lượng. Аa số các loại thuốc bị thu hồi do không đạt các chỉ tiêu như hà m lượng, độ hòa tan, định lượng...

Thực tế cho thấy việc thông báo đình chỉ lưu hà nh và  thu hồi nà y được công bố trên nhiửu phương tiện truyửn thông đại chúng thế nhưng tình hình thu hồi ra sao, số lượng thu hồi các loại thuốc nà y là  bao nhiêu, tốc độ thu hồi thế nà o thì lại không thấy các lực lượng chức năng công bố. Theo Аiửu 9, Mục 1, Chương 2, Nghị định 93/2011/NА-CP quy định vử xử­ phạt vi phạm hà nh chính vử thuốc, mử¹ phẩm và  trang thiết bị y tế, hà nh vi không thực hiện hoặc không báo cáo kết quả thu hồi thuốc theo yêu cầu của cơ quan nhà  nước có thẩm quyửn sẽ bị phạt tiửn từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng.

Thế nhưng, từ ngà y Nghị định 93/2011/NА-CP đi và o đời sống , dù đã có chế tà i rất rõ rà ng thì các thông tin như doanh nghiệp, nhà  sản xuất hay phân phối nà o bị phạt vì vi phạm hà nh vi chậm thu hồi thuốc lại không hử xuất hiện trên bất kử³ phương tiện truyửn thông nà o. Chính sự mập mử, không rõ rà ng nà y đã tạo điửu kiện để những loại thuốc kém chất lượng vẫn vô tư xuất hiện tại các hiệu thuốc, các diễn đà n và  website rao vặt. Những người tiêu dùng thiếu thông tin vử lệnh thu hồi bỗng chốc trở thà nh nạn nhân của nạn thuốc kém chất lượng.

Theo tìm hiểu của PV Chất lượng Việt Nam, thuốc viên nén bao phim Metformin Denk 500 (Metformin HCl) do Công ty Denk Pharma GmbH & Co. KG. Germany sản xuất, Công ty TNHH một thà nh viên Dược phẩm TW II nhập khẩu đã bị đình chỉ lưu hà nh vì không đạt tiêu chuẩn chất lượng vử chỉ tiêu độ hòa tan. Thuốc viên nén bao phim Tencefin 200 (Cefpodoxime Tablets) do Công ty ATOZ Pharmaceuticals Pvt. Ltd. India sản xuất, Công ty CP Dược vật tư y tế Quảng Nam nhập khẩu cũng bị đình chỉ lưu hà nh và  thu hồi toà n bộ do không đạt tiêu chuẩn chất lượng vử chỉ tiêu khối lượng trung bình viên và  định lượng. Thế nhưng khi tìm kiếm từ khóa tên hai loại thuốc nà y trên mạng thì ngay lập tức bác sử¹ Google đã cho ra rất nhiửu kết quả các địa điểm còn bán những loại thuốc nà y.

Аó là  còn chưa kể tới việc do không kiểm tra, giám sát kử¹ khâu thu hồi nên hà ng nghìn quầy thuốc nhử lẻ vẫn đang tồn đọng những loại thuốc bị cấm lưu hà nh. Thuốc sẽ tiếp tục chu trình lưu hà nh hay dừng lại bỗng chuyển thà nh bà i toán y đức của người chủ hiệu thuốc chứ không phải thuộc vử các cơ quan quản lý nữa. Thử­ hửi có bao nhiêu dược sử¹ có lương tâm, chấp nhận thiệt hại để tự động mang nộp các loại thuốc nà y hoặc tự động cho số thuốc ấy và o thùng rác? Ngược lại, sẽ có bao nhiêu quầy thuốc vẫn cố găm hà ng rồi sẵn sà ng bán chúng cho những người tiêu dùng chưa kịp tiếp cận với thông tin thuốc bị thu hồi?

Chính sự mập mử trong việc thu hồi nên vẫn sẽ có hiệu thuốc lưu trữ những loại thuốc đã bị cấm lưu hà nh (ảnh minh họa)

Một điửu đáng lưu tâm khác là  từ khi những lô thuốc ấy được tung ra thị trường cho tới lúc bị thu hồi, trong khoảng thời gian ấy, đã có bao nhiêu người vô tình trở thà nh nạn nhân khi nuốt và o bụng, tiêm và o người những liửu thuốc không đảm bảo chất lượng. Và  việc thu hồi ở các nhà  sản xuất, nhà  phân phối, hiệu thuốc bán lẻ còn chưa đâu và o đâu thì sẽ thu hồi thế nà o với trường hợp thuốc trong dân, khi mà  thói quen của người Việt ta vẫn là  đi mua thuốc không cần hóa đơn?

Không thể trở thà nh người tiêu dùng thông thái

Một bác sử¹ đã từng có 40 năm công tác trong ngà nh y cho biết, việc thuốc thiếu các chỉ tiêu vử hà m lượng như độ hòa tan, độ định lượng, nhiễm vi sinh... thì người tiêu dùng không thể nà o biết được. Bởi ngay cả các bác sử¹, các dược sử¹ cũng không thể phân biệt được thuốc nà o đạt chất lượng hay chưa mà  phụ thuộc hoà n toà n và o công tác kiểm định thuốc. Do vậy, trong trường hợp nà y không thể đòi hửi người tiêu dùng trở nên thông thái.

Khi được hửi vử việc thuốc đã bị cấm lưu hà nh và  có quyết định thu hồi nhưng vẫn đến tay người tiêu dùng, ông tử ra vô cùng bức xúc: Thuốc là  một hà ng hóa đặc biệt chứ không phải hà ng hóa tiêu dùng khác. Thuốc đã thu hồi mà  anh cứ bán cho người ta là  vô đạo đức. Аây là  tính mạng con người nên không thể đùa được, cũng không thể đổ lỗi rằng do không biết, do tham lam, kinh doanh thất thu... Lấy tính mạng người khác để thực hiện lợi ích cá nhân thì không ai chấp nhận được, ông nhấn mạnh.

Cũng theo ông, các nhà  quản lý hiện nay ra chính sách chỉ như để thông báo hoặc báo động trước để tạo điửu kiện cho nhà  sản xuất, phân phối tìm cách để tiếp tục giả dối, chống đối và  luồn lách. Bởi nếu chỉ thông báo mà  không có giám sát, xử­ lý nghiêm khắc thì không thể phát hiện ra sai phạm và  xử­ phạt kịp thời. à”ng cho rằng thông báo các loại thuốc bị cấm lưu hà nh trên báo chí chỉ chiếm 50% còn đi kiểm tra, xử­ lý là  50% còn lại để những loại thuốc kém chất lượng thực sự không còn đường sống. Аối với những nơi vi phạm thì cần nghiêm khắc không cho phép tiếp tục hà nh nghử để là m gương răn đe.

Thuốc kém chất lượng chỉ bị phát hiện do kiểm nghiệm nên người tiêu dùng không thể thông thái chọn mua thuốc đạt chuẩn (ảnh minh họa)

Còn theo PGS. TS - BS Nguyễn Hòai Nam, Cố vấn Y khoa BV Quốc tế Minh Anh thì hiện nay Việt Nam vẫn còn đang coi nhẹ loại tội phạm vử thuốc. Chính điửu đó đã tạo nên một thảm họa khi mà  thuốc đã bị cấm lưu hà nh thì vẫn tiếp tục lưu hà nh, bị thu hồi nhưng vẫn được bà y bán. à”ng cũng cho rằng thời gian từ khi phát hiện thuốc kém chất lượng cho đến khi có thông báo rộng rãi là  khá lâu nên tạo điửu kiện để những nhà  sản xuất, phân phối kịp tẩu tán thuốc đến vùng sâu vùng xa. Theo ông, lời giải cho bà i toán thu hồi thuốc phụ thuộc và o các cơ quan chức năng của Nhà  nước. Chỉ khi xây dựng được một quy trình liên hoà n, không còn kẽ hở giữa các khâu thì mới đẩy nhanh thời gian và  hiệu quả của công tác thu hồi thuốc kém chất lượng.

Chất lượng Việt Nam