Người phụ nữ nửa đời vá áo giữa thủ đô
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 10:30, 10/01/2014
Trả hà ng xong, bà Hồng (62 tuổi) lại ngồi tỉ mẩn vá từng chiếc áo len, áo dạ cho khách. Bên khung cửa hẹp của ngôi nhà nhử trong ngõ Thanh Miến (Văn Miếu, Hà Nội), bà đã ngồi vá áo thuê suốt 34 năm nay.
Trước hiên nhà , bà Hồng ngồi vá áo thuê suốt 34 năm qua. Ảnh: Hoà ng Phương. |
Đôi bà n tay không rời cây kim, bà cho biết hầu hết con gái Hà Nội xưa đửu thạo thêu thùa, khâu vá. Bà Hồng được mẹ chồng truyửn lại nghử vá áo thuê. Bà cụ vốn là một trong những người mạng và sang sợi nổi tiếng bậc nhất Hà thà nh, từng mạng những bộ quần áo đắt tiửn cho nhà quan. ào lụa Hà Đông cụ vá khéo đến nỗi không nhận ra vết rách. Cụ truyửn nghử cho cả 3 cô con gái và con dâu. Những người kia đửu đã đứng ra mở hiệu may vá, thuê thêm người là m. Riêng bà Hồng vẫn cần mẫn nhận đồ vử vá tại nhà nhiửu năm nay.
Bà Hồng gọi công việc của mình là nghử vá víu kỷ niệm xưa. "Dù bước chân ra đến chợ, cửa hà ng là mua ngay được món đồ mới, nhiửu người vẫn thích vá lại những chiếc áo bục chỉ, sửn vai. Với họ, đó là món đồ yêu thích, dùng còn tốt, hoặc gắn liửn với kỷ niệm được người thân yêu tặng", người phụ nữ tóc hoa râm giải thích.
Bà Hồng không dùng chỉ công nghiệp như thợ may mà rút sợi len, vải trên chiếc áo bị rách, sau đó dùng kim vá lại. Vết rách ngay lập tức "liửn miệng", người ngoà i nhìn và o không phát hiện nổi vết rách nằm ở đâu. Đồ nghử của bà rất đơn giản, gồm cây kim, cuộn chỉ, kéo cắt và chiếc móc dùng để móc sợi.
Chiếc khăn giá 25 triệu đồng bị rách một miếng nhử, người thợ khéo léo dùng chính những sợi vải trên sản phẩm để vá cho cùng mà u sắc. Ảnh: Hoà ng Phương. |
"Chỉ thường được lấy theo chiửu dọc, hoặc ở những nơi vải thừa như đáp túi, cầu vai, đường vắt sổ. Là m như vậy mới đảm bảo được sự đồng mà u, không là m ảnh hưởng đến quần áo của khách hà ng", bà Hồng giải thích. Có nghử, lại là m cẩn thận nên cửa hà ng của bà chưa lúc nà o vắng khách.
Khách đưa đồ đến, bà ghi tên rồi lấy giấy dính đánh dấu vết rách cho dễ nhớ. Hà ng có nhiửu loại, từ những chiếc áo len giá và i chục nghìn đồng đến những bộ quần áo xịn giá và i triệu đồng. Tiửn công không phụ thuộc và o giá cả áo quần mà tùy và o miếng rách to hay nhử, chất liệu sản phẩm. Những chiếc áo len, áo vải bình thường, bà chỉ mất và i phút để là m áo là nh lặn.
Tiửn công mỗi lần vá áo, bà lấy 10.000 đồng đến 20.000 đồng, có những miếng vá trị giá cả trăm nghìn đồng. Đó là những vết rách trên chiếc áo dạ, quần gió. Những sản phẩm đó là m vừa khó, lại tốn công cả buổi. Không chỉ vá áo cũ, bà còn mạng lại những chiếc áo mới bị lỗi. Rồi bà dặn dò cách bảo quản đồ, cách giặt là đối với từng loại vải cho khách.
Ngôi nhà của bà Hồng lúc nà o cũng đông khách. Ảnh: Hoà ng Phương. |
Những người mang quần áo đến đây vá chủ yếu là khách quen, có cả ca sĩ, người nước ngoà i. Có nhà già u ở phố Khâm Thiên chuyên xà i đồ hiệu, 19 năm nay hễ bị rách một chút là họ lại mang cho bà vá.
Bà kể, có vị khách người Pháp được bạn giới thiệu, mang cả túi xách quần áo đến cho bà là m. Họ ngồi cả buổi, thích thú nhìn bà Hồng thoăn thoắt đưa những mũi kim. Người khách ngạc nhiên khi dưới bà n tay tà i hoa của người thợ thủ công Việt Nam, những lỗ thủng trên áo quần dần biến mất. Tiửn công bà lấy bình thường như người Việt nhưng họ biếu thêm. Mỗi lần sang Việt Nam, vị khách đó hay ghé thăm bà Hồng và có quần áo rách vẫn mang cho bà vá.
Hơn 30 năm vá áo thuê, bà Hồng từng gặp những vị khách khó tính. ào quần mang đến, họ yêu cầu phải vá sao cho đẹp. Đến khi nhận đồ, không ưng ý họ nói nặng lời. Khi đó, bà nhẹ nhà ng giải thích không thể vá là nh lặn như cũ do chất vải hoặc vết rách quá to. Bà bảo, là m nghử gì cũng có vui buồn riêng. Chính nghử vá áo rèn cho bà chữ nhẫn, đức tính cẩn thận và luôn chu đáo trong mọi việc.
Cà ng gần Tết, khách mang hà ng đến cà ng nhiửu, nhất là những chiếc áo len. Quần áo xếp đầy hai bên lối đi, trên bà n, trong tủ. Những năm vử trước, ngà y cuối năm vẫn có khách mang quần áo đến năn nỉ bà vá cho là nh. Nể khách, bà lại ngồi tỉ mẩn là m để họ mang áo vử mặc đón Tết.
Mái tóc đã bạc, khi là m việc bà phải đeo kính nhưng đường kim, mũi chỉ thì vẫn rất chuẩn. Những lúc vợ ngồi vá áo, người chồng lại lo cơm nước, dọn dẹp để vợ yên tâm là m việc. Có lúc, ông ngồi ghi chép tên khách, tìm đồ giúp bà .
Nhử cây kim, sợi chỉ mà suốt bao năm, bà chăm lo được cho gia đình nhử và nuôi người con trai duy nhất ăn học, trở thà nh kiến trúc sư. Cũng giống mẹ chồng khéo léo năm xưa, bà dạy con dâu cách mạng áo, sang sợi. Dù đã có sự nghiệp riêng, song những lúc rảnh rỗi chị lại mang kim chỉ cùng mẹ chồng ngồi "vá víu kỷ niệm xưa".