Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp: 'Cần kiểm soát tà i sản của toà n xã hội'

- à”ng đánh giá như thế nà o vử việc kê khai tà i sản khi vừa rồi Thanh tra Chính phủ thông tin có một trường hợp bị xử­ lý trong một triệu người kê khai tà i sản?

- Kê khai tà i sản chỉ là  một trong những giải pháp để quản lý tà i sản. Ở các nước, để phòng chống tội tham nhũng thì vấn đử quan trọng nhất là  kiểm soát tà i sản. Cho đến nay chúng ta chưa kiểm soát được tà i sản của cán bộ công chức và  người có chức vụ quyửn hạn. Vì vậy, Chính phủ được giao trình Quốc hội một văn bản vử kiểm soát tà i sản của người có chức vụ quyửn hạn nhưng văn bản nà y vẫn đang trong quá trình soạn thảo. Аây là  một quá trình khó.

Bên cạnh kiểm soát tà i sản của cán bộ công chức và  người có chức vụ quyửn hạn thì mỗi người còn có quyửn công dân, quyửn được giữ bí mật để đảo đảm an toà n trong giao dịch dân sự. Vì vậy, chúng ta phải nghiên cứu kiểm soát tà i sản của toà n bộ xã hội chứ cứ loay hoay kiểm soát tà i sản của cán bộ công chức, người có chức vụ quyửn hạn thì sẽ xảy ra trường hợp bố là  Chủ tịch UBND tỉnh, HАND tỉnh... không có tà i sản nhưng con là  giám đốc một ngân hà ng có hà ng nghìn tỷ đồng. Trong trường hợp đó chúng ta không kiểm soát được.

Vì vậy, việc kê khai tà i sản ở nơi công tác và  nơi cư trú chỉ là  một việc rất nhử trong việc tiến tới chúng ta kiểm soát tà i sản của cán bộ.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Аình Quyửn.

- Công tác phát hiện tham nhũng thời gian qua được thực hiện ra sao?

- Theo báo cáo của Chính phủ và  Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, việc phát hiện tham nhũng của các cơ quan chức năng, đặc biệt là  các cơ quan chuyên trách phòng chống tham nhũng trong thanh tra Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân, Bộ Công an, mặc dù đã có nhiửu cố gắng nhưng chất lượng chưa cao. Аặc biệt là  hiệu quả phát hiện của các cơ quan chuyên trách nà y còn yếu.

Аối với nhân dân, việc phát hiện chủ yếu thông qua báo chí, các phương tiện thông tin đại chúng, thông qua các tổ chức chính trị xã hội và  mặt trận. Tuy nhiên, thể chế pháp luật cho các thiết chế, đặc biệt là  thiết chế cho người tố cáo tham nhũng chưa đầy đủ.

Nhiệm kử³ Quốc hội khóa trước chúng tôi có sang là m việc với Cục điửu tra liên bang (FBI) của Mử¹. Ở Mử¹, cơ quan nà y cũng rất khó khăn trong việc bảo vệ nhân chứng, bảo vệ người tố cáo. Chúng ta đang hoà n thiện thể chế để khuyến khích và  bảo vệ được người tố cáo tham nhũng. Bởi vì không ít trường hợp tố cáo tham nhũng bằng hình thức nà y hay hình thức khác đã bị trả thù. Аây là  rà o cản để người dân tham gia và o việc tố cáo tham nhũng.

- Luật phòng chống tham nhũng quy rất rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan khi xảy ra sai phạm. Thực tế thì như thế nà o, thưa ông?

- Trong pháp luật vử công chức, luật vử hà nh chính nhà  nước thì trách nhiệm của từng vị trí là  chưa rõ. Trong nhiệm kử³ khóa trước, tôi đã đử nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng luật công vụ. Trong luật đó, xác định trách nhiệm từng vị trí công tác, cấp trưởng, cấp phó, nhân viên.

Hiện nay khi có sự việc xảy ra, chúng ta xác định trách nhiệm của từng cấp là  rất khó. Cứ luẩn quẩn giữa trách nhiệm của cấp trưởng, cấp phó hay người trực tiếp sai phạm. Việc xác định trách nhiệm của người đứng đầu, mặc dù đã có quy định rồi nhưng trên thực tế áp dụng không đơn giản. Trách nhiệm của người đứng đầu đến đâu, trách nhiệm liên đới, trách nhiệm trực tiếp, trách nhiệm kiểm tra, xử­ lý cán bộ thì chưa đủ cơ chế toà n diện để xác định trách nhiệm người đứng đầu. Vì vậy, có nơi là m được, có nơi chưa là m được.

Bên cạnh đó còn bệnh thà nh tích. Người đứng đầu mà  phát hiện ra người tham nhũng thì rõ rà ng công tác quản lý của mình kém. Аừng lấy những địa phương, đơn vị, bộ ngà nh phát hiện ra nhiửu tham nhũng và  cho đó là  khuyết điểm. Cần phải coi đó là  ưu điểm để khuyến khích người đứng đầu nâng cao trách nhiệm trong việc phát hiện, xử­ lý hà nh vi tham nhũng trong đơn vị của mình.

- à”ng đánh giá như thế nà o vử tình hình tham nhũng hiện nay?

- Tình hình tham nhũng hiện nay đang rất phức tạp và  nghiêm trọng. Thanh tra Chính phủ đã có thông tư đưa ra tiêu chí để đánh giá vử tình hình tham nhũng. Bản chất của tham nhũng là  ngầm. Vì vậy, đòi hửi các cơ quan chuyên trách phải nâng cao năng lực nghiệp vụ trong việc phát hiện tham nhũng. Từ đó, phát hiện nhiửu hơn, xử­ lý nghiêm sẽ hạn chế được tham nhũng.

Trung Quốc đã rất thà nh công trong việc chống tham nhũng và  bắt đầu tiến tới không dám, không thể tham nhũng. Chúng ta phải học tập nước bạn ở việc nà y. Báo cáo của Chính phủ năm nà o cũng nói là  tham nhũng phức tạp, nghiêm trọng, người dân thì bức xúc với hoạt động của bộ máy nhà  nước. Như vậy thể hiện chúng ta là m chưa đủ độ, chưa đủ hiệu quả và  người dân đánh giá chúng ta chưa cao.

Vnexpress