Giá trị cốt lõi và thách thức của các loại hình gia đình đương đại Việt Nam
Tin tức - Ngày đăng : 21:00, 25/06/2015
Trên cơ sở rà soát tà i liệu, TS. Phạm Quử³nh Phương (Viện Nghiên cứu Văn hóa) cho rằng diễn ngôn vử gia đình từ góc nhìn chính sách, nghiên cứu và truyửn thông đang nhấn mạnh và o sự ổn định, toà n vẹn của gia đình với đầy đủ cha mẹ, con cái. Chính trong giá trị truyửn thống vử sự toà n vẹn gia đình, xuất hiện những quan niệm mang tính định kiến vử các gia đình thuộc các loại hình khác, như gia đình đơn thân, gia đình ly hôn, gia đình không con, gia đình cùng giới...
Ảnh minh họa
Để tránh những định kiến nà y, nhiửu người đã duy trì cái vử của gia đình trong khi những giá trị cốt lõi như tình yêu thương và sự tôn trọng không được quan tâm đúng mức hoặc thậm chí không còn tồn tại, và từ đây nhiửu thách thức của gia đình Việt Nam xuất hiện. Mặc dù diễn ngôn vử gia đình thường nhắc đến các mục tiêu như ˜hạnh phúc™, ˜tiến bộ™ và ˜thực sự là tổ ấm™, nhưng các mục tiêu nà y thực sự khá trừu tượng. Dường như chúng ta đang quan tâm đến hình thức theo khuôn mẫu của gia đình nhiửu hơn là cốt lõi thực sự là m nên hạnh phúc gia đình, TS. Phạm Quử³nh Phương chia sẻ.
Theo khảo sát trên 1.500 người của Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) tiến hà nh trong tháng 5 và tháng 6 năm 2015, gia đình Việt Nam đang đối mặt với một số vấn đử như xung đột, bất hòa giữa các thà nh viên trong gia đình (27.5%), ngoại tình (16%), nợ quá khả năng chi trả (9.9%) và các vấn đử khác. Tình trạng ngoại tình được nữ cảm nhận nghiêm trọng hơn nam, với 19.6% nữ so với 10.1% nam. Tỉ lệ nữ có cảm nhận không bình yên, không thửa mãn với một số khía cạnh trong đời sống gia đình (chia sẻ tình cảm, quan tâm chăm sóc, sự chung thủy của bạn đời, sự phân công việc nhà ) cao hơn nam đáng kể. Bạo lực gia đình cũng là một vấn đử đối với 6.2% nữ giới được hửi.
Trong khi đó, khuôn mẫu giới đà n ông là trụ cột gia đình hay cha là nóc nhà vẫn phổ biến, một mặt dẫn đến định kiến với các gia đình đơn thân, mặt khác dẫn đến những áp lực đối với nam giới. Nam giới đang chịu nhiửu áp lực hơn nữ giới vử kiếm tiửn nuôi gia đình (54.2%), cân bằng giữa công việc và gia đình (37.9%), hay quan hệ với họ hà ng (16%).
Người đồng tính, song tính và chuyển giới gặp áp lực cao trong các khía cạnh liên quan đến hôn nhân với người khác giới như kết hôn (27.5%), sinh con (25%) và kéo theo đó là những áp lực trong quan hệ với họ hà ng (20%).
Chia sẻ kết quả khảo sát, ThS. Phạm Thanh Trà (Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường iSEE) cho biết: Trong khi những quan điểm truyửn thống vử gia đình như gia đình phải có bố mẹ và con vẫn chiếm ưu thế thì đã bắt đầu xuất hiện một số quan điểm mới và hình thà nh một số giá trị mới của gia đình. Bên cạnh tình yêu thương là một giá trị phổ quát thì tự do cá nhân, sự riêng tư, sự trung thực đã là những giá trị mới được nhiửu người chọn lựa.
Những thay đổi trong quan điểm vử loại hình và giá trị gia đình thể hiện qua một tỷ lệ không nhử ủng hộ gia đình có vợ hoặc chồng là người nước ngoà i (49%) và gia đình đồng tính (19%). Tỷ lệ khá cao người được hửi có quan điểm trung lập với loại hình gia đình đơn thân do ly hôn (35.3%), đơn thân do không kết hôn (33.7%), sống chung không kết hôn (26.4%) hoặc gia đình không có con (32.1%), cũng cho thấy độ cởi mở nhất định với những loại hình gia đình nà y.
Xu hướng người dân thà nh thị ủng hộ các loại hình gia đình phi truyửn thống cao hơn so với nông thôn.
Phát biểu tại tọa đà m vử định hướng phát triển gia đình Việt Nam, ông Hoa Hữu Vân, Phó Vụ trưởng Vụ Gia đình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chia sẻ: Trong xu hướng biến đổi của gia đình nói chung và sự đa dạng của các loại hình gia đình nói riêng, giữa những tác động nhiửu chiửu của quá trình công nghiệp hóa và hội nhập quốc tế, chúng tôi cho rằng chức năng thửa mãn tâm lý tình cảm sẽ trở thà nh chức năng nổi trội của gia đình, vượt trên cả những chức năng khác như sinh đẻ, tái sản con người, kinh tế và giáo dục xã hội hóa con trẻ. Tình yêu thương và sự chia sẻ vẫn sẽ là những giá trị cốt lõi và bất biến của gia đình Việt Nam, không phân biệt loại hình gia đình.
Ủng hộ quan điểm nà y, ông Bakhodir Burkhanov Phó Giám đốc Quốc gia Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) phát biểu: Tuyên ngôn Nhân quyửn Quốc tế khẳng định mọi người đửu có quyửn được tạo lập gia đình, bao gồm cả người độc thân, người chuyển giới, hay hai người trưởng thà nh bất kể giới tính của họ. Chúng tôi khuyến khích và hỗ trợ Chính phủ và
Quốc hội nhìn ra những thử thách mà các đối tượng yếu thế đang gặp phải, và bảo vệ quyửn tạo lập gia đình của họ.