Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải: Không thể có chuyện "phí chồng phí"

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Аinh La Thăng.

PV: Vử dự án BOT Quốc lộ 1 qua Thừa Thiên Huế vừa là m xong đã bị hằn lún và  tại một số quốc lộ khác cũng có trường hợp tương tự như vậy. Vậy hằn lún có phải do nhà  thầu thi công chất lượng kém hay không và  Bộ trưởng đã chỉ đạo xử­ lý vấn đử nà y như thế nà o?

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Chúng tôi xác định đây là  công việc hết sức khó khăn không chỉ với đất nước chúng ta mà  cả ở nước ngoà i, cho nên chúng tôi đã thà nh lập Tổ đặc nhiệm tìm các nguyên nhân và  giải pháp để khắc phục hiện tượng hằn lún nà y. Do vậy, đến nay đã giảm tỉ lệ hằn lún tại các đường quốc lộ còn 3,54%, tuy nhiên đây cũng là  con số lớn. Theo chúng tôi thì không nhà  đầu tư, nhà  thầu nà o muốn bị hằn lún cả bởi vì thời hạn bảo hà nh đã được nâng lên 4 năm, khi để xảy ra hằn lún thì nhà  đầu tư, nhà  thầu phải bử tiửn ra bù lại, và  Hội đồng nghiệm thu sẽ không cho thu phí, khi đó sẽ ảnh hưởng đến nhà  thầu. Chính vì vậy, chúng tôi đang rà  soát lại quy chuẩn, quy phạm, thiết kế kiểm soát chặt chẽ đầu và o như nhựa đường, các nguyên vật liệu, kiểm soát tải trọng xe, theo dõi quá trình thi công của nhà  thầu, nhà  đầu tư để là m sao hạn chế thấp nhất hiện tượng hằn lún nà y.

PV: Vử việc thu phí, nhiửu người dân khác có đặt câu hửi là  có hay không việc "phí chồng phí" khi người dân đang vừa phải đóng phí sử­ dụng đường bộ lại vừa phải đóng phí khi đi qua các trạm thu phí BOT?

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Theo quy định của Luật giao thông đường bộ và  các văn bản hướng dẫn thì phí đường bộ thu trên đầu phương tiện dùng để bảo trì các quốc lộ do ngân sách Nhà  nước đầu tư. Còn phí thu qua trạm BOT để hoà n vốn và  bảo trì cho Dự án đó. Mỗi loại phí có phương thức, nội dung, mục đích sử­ dụng khác nhau, do đó không thể có chuyện "phí chồng phí" được.

PV: Như vậy là  Luật đã cho phép việc thu hai loại phí nà y. Nhưng câu hửi đặt ra là  quử¹ bảo trì đường bộ đã sử­ dụng hết hay chưa mà  lại phải thu thêm phí bằng các trạm BOT?

Khánh thà nh và  đưa và o sử­ dụng trạm thu phí không dừng  trên quốc lộ 1 tại tỉnh Quảng Bình

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Phí thu qua trạm BOT không phải để bù cho phần thiếu của Quử¹ bảo trì đường bộ mà  hoà n vốn cho nhà  đầu tư để bảo trì dự án BOT. Mà  Quử¹ bảo trì đường bộ là  chỉ để bảo trì cho quốc lộ do nhà  nước đầu tư. Và  hiện nay, Quử¹ bảo trì đường bộ hằng năm thu trên đầu phương tiện chỉ chiếm 25%, ngân sách Nhà  nước bù mỗi năm khoảng 25%. Như vậy vẫn thiếu 50% nhưng không phải lấy từ phí thu các trạm BOT.

PV: Cũng liên quan đến vấn đử thu phí, một số người dân có hửi: Tôi đi qua Quảng Bình thấy đang xây một trạm thu phí BOT mới, trong khi cách đó chưa đầy 20 km, đã có trạm thu phí Аèo Ngang rồi. Tôi được biết Bộ Giao thông vận tải đang rà  soát để xử­ lý các trạm thu phí cách nhau dưới 70 km. Nhưng tôi băn khoăn là  tại sao các trạm thu phí cũ gần nhau chưa xử­ lý xong mà  đã mọc lên trạm thu phí mới. Xin hửi Bộ trưởng tại sao lại có hiện tượng như vậy?

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Trước hết chúng ta phải khẳng định các trạm thu phí phải đặt đúng theo luật pháp quy định, nếu đặt trên quốc lộ phải đạt được thửa thuận với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tà i chính và  Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thà nh phố. Còn đối với trạm thu phí tại địa phương phải có sự đồng ý của Hội đồng nhân dân tỉnh, thà nh phố. Tuy nhiên, hiện nay có sự thay đổi của chính sách, nên một số trạm thu phí trước đây do vấn đử lịch sử­ cần phải thay đổi. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ thì Bộ Giao thông Vận tải đang rà  soát sẽ xóa bử một số trạm thu phí không phù hợp. Аối với trạm Аèo Ngang, hiện nay chúng tôi đang đà m phán với nhà  đầu tư để cố gắng đến đầu năm 2016 dẹp bử để đảm bảo đúng quy định hiện hà nh của Nhà  nước.

PV:Thưa Bộ trưởng, thực tế là  mỗi con đường cao tốc được xây dựng theo hình thức BOT thường tốn hà ng nghìn tỷ đồng nên phí người dân phải đóng là  không nhử, đơn cử­ như phí đi cao tốc Nội Bà i “ Là o Cai lên đến 1,2 triệu đồng. Xin hửi Bộ trưởng có tính được các hiệu quả kinh tế mà  các cao tốc nà y mang lại cho người dân hay không?

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Mỗi dự án chúng tôi là m đửu tính tới hiệu quả tà i chính. Thực tế dự án cao tốc Nội Bà i “ Là o Cai đã rút ngắn một nử­a thời gian, chi phí xăng dầu, khấu hao, sử­a chữa giảm 30%; Giúp cho sức khửe lái xe, hà nh khách tốt hơn, an toà n giao thông cũng được đảm bảo, rồi sản phẩm của người dân tại các địa phương cũng được tiêu thụ nhanh hơn. Tóm lại đửu mang lại lợi ích cho người dân cũng như doanh nghiệp. Khi chúng tôi tổ chức hội thảo, các cơ quan đơn vị liên quan đửu đánh giá cao hiệu quả đường cao tốc Nội Bà i “ Là o Cai mang lại. Thực tế là  hầu như các loại xe nếu không cần bám sát tuyến đường cũ nữa thì đửu đi cao tốc, đấy chính là  hiệu quả kinh tế quyết định sự lựa chọn của người dân. Rõ rà ng đây cũng là  cuộc cách mạng đối với các địa phương vì rút thời gian di chuyển từ các địa phương vử Hà  Nội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

PV: Câu hửi của một bác cựu chiến binh cho biết: Tôi nghe nói Bộ Giao thông Vận tải đang trình Chính phủ chủ trương được bán sân bay Phú Quốc. Việc bán một công trình giao thông chiến lược như sân bay cho tư nhân là  điửu chưa từng có tiửn lệ ở nước ta từ trước đến giử. Tôi rất băn khoăn là  bán cho tư nhân thì có ảnh hưởng đến vấn đử an ninh - quốc phòng hay không?

Bộ trưởng Аinh La Thăng: Đây không phải bán sân bay mà  đây là  hình thức nhượng quyửn khai thác trong một thời gian nhất định đã được quy định trong luật và  các văn bản hướng dẫn. Việc nhượng quyửn phải lấy mục tiêu đảm bảo an ninh - quốc phòng là m tiêu chí quyết định. Vì vậy, việc chuyển nhượng chỉ được tiến hà nh đối với quyửn khai thác hạ tầng cảng hà ng không. Riêng quyửn sử­ dụng đất và  các nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà  nước thì không chuyển giao cho các nhà  đầu tư mới. Các hạng mục hạ tầng kết cấu hà ng không sử­ dụng chung giữa quân sự và  dân sự hoặc có vai trò quan trọng cũng sẽ không chuyển nhượng. Tất cả nội dung liên quan đến quản lý nhà  nước như quản lý bầu trời, máy bay đi - máy bay đến, việc quản lý an ninh an toà n hà ng không liên quan đến tìm kiếm cứu nạn cứu hộ, đảm bảo khẩn nguy... đửu gắn với với an ninh - quốc phòng. 

Trên thế giới và  khu vực, các nước đã thực hiện việc chuyển nhượng nà y từ lâu, tuy nhiên đối với nước ta, đây là  việc mới. Do đó, Bộ Giao thông Vận tải đã trình Chính phủ cho phép là m thí điểm việc nà y. Аây là  việc thực hiện đúng chủ trương của Аảng theo Nghị quyết 13-NQ/TW, đó là  phát triển nhanh kết cấu hạ tầng giao thông vận tải nói chung, trong đó có hạ tầng hà ng không. Nhưng vì là  vấn đử mới, nhạy cảm nên phải là m hết sức thận trọng, là m thí điểm có tổng kết đánh giá, khi nà o có kết quả rồi mới tiến hà nh nhân rộng. Việc thực hiện nà y sẽ có lộ trình, đảm bảo được vai trò quản lý của nhà  nước; đảm bảo an ninh, an toà n hà ng không. 

PV: Cũng liên quan đến sân bay Phú Quốc, một số doanh nhân gử­i thư vử chuyên mục chia sẻ: Tôi thường xuyên bay tuyến Hà  Nội “ Phú Quốc và  ngược lại. Nếu sau nà y, sân bay nà y được bán cho tư nhân thì liệu họ có tự ý nâng giá dịch vụ vô tội vạ với các hãng hà ng không, để rồi các hãng hà ng không lại tăng phí lên hà nh khách hay không, thưa Bộ trưởng? 

Bộ trưởng Аinh La Thăng:Như tôi đã nói, việc quản lý nhà  nước không có sự thay đổi dù đó là  nhà  đầu tư nà y hay nhà  đầu tư khác. Toà n bộ vấn đử giá cả, nhà  nước vẫn quản lý theo quy định của Bộ Tà i chính, quản lý theo khung giá dịch vụ hà ng không và  phí hà ng không. Nhà  đầu tư được nhượng quyửn khai thác Cảng hà ng không Phú Quốc trong một thời gian nhất định sẽ phải trả lại cho nhà  nước và  giá cả phải được thực hiện theo đúng quy định của Bộ Tà i chính. Nhà  đầu tư không được tự ý nâng giá, và  giá trị chuyển nhượng đó cũng phải được cơ quan quản lý nhà  nước có thẩm quyửn định giá. Nếu có nhiửu nhà  đầu tư thì phải tổ chức đấu giá công khai, minh bạch để đảm bảo tránh thất thoát tà i sản nhà  nước. Nhìn chung, sự chuyển nhượng nà y không dẫn đến sự độc quyửn, không dẫn đến khả năng một nhà  đầu tư có quyửn chi phối để nâng giá dịch vụ hà ng không và  phí hà ng không.

PV:Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng! 

Xuân Bắc