“Ẩn họa” từ việc sử dụng thuốc lá điện tử

Thuốc lá điện tử - ENDS, thực chất là một loại thiết bị làm bay hơi; thay vì đốt cháy lá thuốc lá, thiết bị này đốt nóng chất lỏng, chất lỏng sẽ biến thành hơi và được hít vào cơ thể. Tuy một số người lý luận rằng hơi từ thuốc lá điện tử không gây hại cho sức khỏe như thuốc lá truyền thống, song nhiều cơ quan quản lý và các chuyên gia y tế không đảm bảo đúng là như vậy.

Những làn khói dầy đặc mờ ảo từ thuốc lá điện tử tiềm ẩn mối nguy hại lớn về sức khỏe. (Ảnh minh họa, nguồn Internet).

Như vậy, ENDS trong đó các sản phẩm thuốc lá điện tử là phổ biến nhất, cung cấp dạng khí dung được ra bởi nhiệt do đốt cháy dung dịch mà người dùng hít vào cơ thể. Bên cạnh nicotin, các thành phần chính của dung dịch theo thể tích là propylene glycol, có hoặc không có glycerol và các chất tạo hương. Dù một số ENDS được thiết kế cho giống các loại thuốc lá bình thường (ví dụ như thuốc lá, xì gà, xì gà mi ni, tẩu hay điếu), chúng vẫn có thể có hình dạng của những vật dụng hàng ngày như bút, USB và các dụng cụ hình trụ hoặc chữ nhật có kích thước lớn hơn.

Những sự đa dạng về hiệu điện thế của pin và kết cấu mạch điện có thể tạo ra sự khác biệt trong khả năng đốt cháy dung dịch thành dạng phun sương và hậu quả là sự ảnh hưởng đến việc cung cấp nicotin và các chất khác cũng như góp phần hình thành các chất độc trong quá trình thải khói. Bên cạnh sự khác biệt của nhà sản xuất, một số người sử dụng còn tự chế lại các sản phẩm thuốc lá điện tử tại nhà nhằm thay đổi khả năng cung cấp nicotin và/hoặc các chất gây nghiện khác. Các sản phẩm đa dạng được bày bán rộng rãi, có thể dễ dàng chế lại và thêm bớt một số chất khác ngoài dung dịch nicotin.

Hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế chứng minh thuốc lá điện tử có tác dụng  cai nghiện thuốc lá điếu thông thường: Trên thế giới vẫn chưa có sản phẩm thuốc lá điện tử nào được các cơ quan chính phủ đánh giá và phê duyệt sử dụng để hỗ trợ cai thuốc. Với một số lượng lớn người hút thuốc, việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ chỉ làm giảm việc hút thuốc chứ không khiến họ bỏ thuốc hẳn. Điều này sẽ dẫn tới việc người hút sử dụng đồng thời cả thuốc lá thường và thuốc lá điện tử và như vậy tác hại sẽ khôn lường. Bên cạnh đó, việc sử dụng các chất tạo hương vị hoa quả, kẹo trong dung dịch thuôc lá điện tử với cách quảng cáo về sự sành điệu rất dễ dàng lôi kéo các bạn trẻ thử thuốc lá điện tử, từ đó dẫn đến nguy cơ nghiện thuốc lá điếu thông thường.

Và những “ẩn họa”

Hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế chứng minh tính an toàn của thuốc lá điện tử. Bởi Kiểm soát chất lượng là một trong những vấn đề chính mà các chuyên gia y tế lưu ý với thuốc điện tử. Họ lập luận rằng các nhà sản xuất có thể không tiết lộ tất cả các thành phần hóa học được sử dụng trong các sản phẩm. Điều này có nghĩa là người sử dụng không thể biết chính xác những gì họ đang sử dụng. Ngoài ra còn có nhiều thông tin về ảnh hưởng sức khỏe khi tiếp xúc với nicotine lâu dài.

Cục Quản lý dược và thực phẩm Mỹ (FDA) đã tiến hành một nghiên cứu nhỏ vào năm 2009. Họ phân tích một mẫu của hộp chất lỏng nicotine từ hai nhà sản xuất. Kết quả cho thấy rằng hàm lượng nicotine trong đó đã không phải lúc nào cũng phù hợp với số tiền ghi trên nhãn . Nghiên cứu cũng cho thấy một số hộp dán nhãn không có nicotine nhưng thực tế là có nicotine . Một số hợp chất gây ung thư trong thuốc lá cũng đã được tìm thấy trong một số hộp thuốc lá điện tử. Một trong các chất độc được tìm thấy là diethylene glycol, một hóa chất độc hại được sử dụng trong chất chống đông. Mặc cho những phát hiện này, các nhà sản xuất thuốc lá điện tử cho rằng sản phẩm của họ có thể có tiềm năng cải thiện sức khỏe và cuộc sống của những người nghiện nicotine. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế nói rằng các nhà sản xuất thuốc lá điện tử đã không tiến hành các nghiên cứu cần thiết. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng không có đủ bằng chứng cho thấy rằng thuốc lá điện tử là an toàn.

Hỗn hợp phun thường chứa một số hợp chất gây ung thư và các các chất độc khác có trong khói thuốc ở lượng trung bình thấp hơn trong khói thuốc thường khoảng 1-2 bậc nhưng cao hơn trong ống hít có chứa nicotin. Đối với một số nhãn hiệu, mức độ của một số chất gây ung thư kể trên như formaldehyde và các chất độc khác như acrolein đã được chứng minh là cao bằng mức độ của các sản phẩm thuốc lá có khói khác; Kích thước của các hạt do ENDS tạo ra cũng có phổ gần tương tự như trong các điếu thuốc thông thường, với hầu hết các hạt có phổ kích thước siêu mịn (khoản 100-200 nm) so với kích thước lớn hơn của các hạt trong khói thuốc thường. Tuy nhiên, ENDS tạo ra ít hạt hơn so với thuốc lá thông thường. Khả năng cung cấp nicotin của ENDS tới người hút rất đa dạng từ mức rất thấp tới mức tương đương với thuốc lá thường, phụ thuộc vào đặc tính của sản phẩm, thói quen rít của người hút và nồng độ dung dịch nicotin.

Các nghiên cứu cho thấy sử dụng nicotine làm tăng nhịp tim và huyết áp, tăng đường máu. Nghiện nicotine lâu dài gây xơ vữa động mạch, các bệnh về tim mạch, tiểu đường.  Sử dụng nicotine quá liều lượng gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Ngoài ra, báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy Nicotin là một thành phần gây nghiện trong thuốc lá, có thể có ảnh hưởng xấu tới quá trình mang thai. Bản thân nicotin không phải là một chất gây ung thư, nhưng nó có khả năng “thúc đẩy hình thành khối u.

Glycol là một hóa chất độc hại được sử dụng trong chất chống đông, có khả năng gây ung thư- được tìm thấy trong thuốc lá điện tử. Tác hại ngay lập tức của thuốc lá điện tử còn là gây kích thích hệ hộ hấp và mắt do tiếp xúc với chất này. Các bằng chứng có liên quan đến nguy cơ sức khỏe của người sử dụng ENDS do hít phải các chất độc trong dung dịch dạng phun do ENDS tạo ra được mô tả như sau: Các ảnh hưởng ngắn hạn của việc sử dụng ENDS bao gồm rát mắt và tổn thương đường hô hấp do propylene glycol trong ENDS gây ra. Một số ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng ngắn hạn có thể xảy ra nhưng rất hiếm. Nicotin là một thành phần gây nghiện trong thuốc lá, có thể có ảnh hưởng xấu tới quá trình mang thai của phu nữ và góp phần gây ra các bệnh lý tim mạch. Đã có đủ bằng chứng để cảnh báo trẻ em, trẻ vị thành niện, phụ nữ mang  thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh sản về việc sử dụng ENDS do việc thai nhi và trẻ vị thành niên phơi nhiễm nicotin sẽ để lại hậu quả lâu dài cho việc phát triển não bộ.

Như vậy, các bằng chứng hiện tại cho thấy rằng hỗn hợp dạng phun sương của ENDS không hoàn toàn là “hơi nước” như thường được quảng cáo. Việc sử dụng ENDS sẽ gây ra các mối đe dọa nghiêm trọng tới trẻ vị thành niên và thai nhi. Ngoài ra, nó còn làm tăng nguy cơ phơi nhiễm nicotin và nhiều chất độc khác của người không hút thuốc và những người xung quanh. Việc sử dụng thuốc lá điện tử với nhận thức sai lầm rằng không ảnh hưởng tới những người xung quanh sẽ gây khó khăn cho việc thực hiện môi trường không khói thuốc, ảnh hưởng tới các nỗ lực hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bởi thực sự thuốc lá điện tử vẫn có hại cho những người xung quanh.

Đăng Chung