Phố Lê Ngọc Hân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 16:56, 08/09/2017
Phố Lê Ngọc Hân dài 180m, rộng 8m.
Từ phố Trần Xuân Soạn tới phố Hòa Mã.
Đây nguyên là đấy thôn Hoa Viên, tổng Hậu Nghiêm, huyện Thọ Xương. Tới giữa thế kỷ XIX thôn này hợp với một số thôn khác thành thôn Hương Viên (tổng Hậu Nghiêm cũng đổi ra là tổng Thanh Nhàn). Đầu thời Pháp thuộc lại đổi gọi là Phương Viên. Phố mới được mở từ những năm đầu thế kỷ XX (số nhà 2 phố này, tức số nhà 1-3 phố Trần Xuân Soạn, vốn là đình Phương Viên cũ).
Thời Pháp thuộc là đường số 167 (voie N0167), năm 1928 được gọi là phố Luy-rô (rue Luro). Năm 1945 đổi tên là phố Lữ Gia. Từ tháng 6/1979 đổi ra tên hiện nay.
Nay thuộc phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng.
Lê Ngọc Hân (1770 - 1799) là con út của vua Lê Hiển Tông (tức Cảnh Hưng) mẹ là bà Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền người làng Phù Ninh (tên nôm là làng Nành nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội).
Năm 1786, Nguyễn Huệ ra Bắc, tiêu diệt họ Trịnh trao quyền bính lại cho Hiển Tông. Để thêm gắn bó thân tình, Hiển Tông gả Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ. Hôn lễ tổ chức vào ngày 11 tháng 7 năm Bính Ngọ, tức ngày 4/8/1786.
Sáu năm sau (1792) Nguyễn Huệ qua đời, Ngọc Hân khi đó mới 22 tuổi, đã bày tỏ nỗi đau lòng vô hạn trong Ai tư vãn một bài thơ gồm 166 câu song thất lục bát. Đây là một tác phẩm giá trị, bên cạnh lời thơ bi ai, thống thiết, bài văn này còn có nội dung ca ngợi công ơn to lớn của người anh hùng Nguyễn Huệ. Chỉ với tác phẩm đó, Ngọc hân cũng xứng đáng là một nhà thơ đặc sắc của thế kỷ XVIII. Bà và hai con sau này đều bị nhà Nguyễn Gia Long sát hại.