Phát huy giá trị đình Chu Quyến

Nhà con một như cột đình Chàng...

Khác với những ngôi đình cổ thuộc vùng Đồng bằng Bắc Bộ thường nằm tại vị trí trung tâm của làng thì đình Chu Quyến lại ở rìa làng, hướng ra cánh đồng bát ngát. Ngôi đình có không gian kiến trúc mở, không có hệ thống ván nong, cửa bức bàn bao quanh... Vì vậy, từ ngoài có thể nhìn được toàn bộ phía trong ngôi đình với những hàng cột lớn; những chi tiết hoa văn trên gỗ được chạm khắc tinh xảo...

Trưởng ban Quản lý di tích làng Chu Quyến Nguyễn Duy Phú cho biết: Đình có niên đại cuối thế kỷ XVII, tiêu biểu cho kiến trúc gỗ dân gian truyền thống của Việt Nam thời hậu Lê. “Tôi đi nhiều nơi nhưng chưa thấy nơi nào cột đình to như cột đình Chu Quyến. Đường kính cột cái lên tới 82cm, không hiểu người xưa “mưu thầy mẹo thợ” thế nào mà dựng được như vậy. Có lẽ cũng từ cây cột rất lớn ấy nên người dân nơi đây có câu: Nhà con một như cột đình Chàng”, ông Nguyễn Duy Phú kể chuyện.

Ngôi đình được xem là linh hồn của làng, là nơi người làng hội họp giải quyết mọi chuyện liên quan đến đời sống của người dân. Cụ từ Trần Việt Hùng ở làng Chu Quyến cho biết, các thế hệ người dân làng Chu Quyến trước đây rất chú ý bảo vệ, tu sửa đình làng, thường “hỏng đâu, sửa đấy” nên dù có xuống cấp nhưng vẫn giữ được kết cấu công trình qua thời gian. Sau này, khi hạ giải, trùng tu tổng thể, các chuyên gia đã đếm được hơn 50 loại ngói trên mái đình.

Từ năm 2007 đến năm 2010, đình Chu Quyến được các cơ quan chức năng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiến hành trùng tu lớn bằng những kỹ thuật hiện đại và được đánh giá là thành công. Trong quá trình trùng tu, các chuyên gia đã giữ gần như tất cả phần vỏ những cây cột bị tiêu tâm và gia cố lõi bằng vật liệu gỗ. Nhờ vậy, không chỉ giữ được nguyên trạng kiến trúc, màu sắc cột như nguyên bản mà còn tăng cường được sự bền vững của di tích.

Lan tỏa những giá trị truyền thống

Theo Trưởng ban Quản lý di tích làng Chu Quyến Nguyễn Duy Phú, người dân địa phương rất tự hào về ngôi đình cổ có kiến trúc độc đáo. Trước đây, ngoài dịp dân làng tổ chức lễ hội hằng năm thì đình còn là nơi hội họp của người dân khi có sự việc chung... Nay xây dựng nông thôn mới, có nhà văn hóa nên việc họp làng, xóm không tổ chức ở đình nữa nhưng với không gian rộng, thoáng..., đình vẫn là nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng, tập luyện thể dục thể thao, giao lưu của người dân khi không phải thực hiện giãn cách xã hội. Ngoài ra, người dân làng cũng thường xuyên tham gia tổng vệ sinh trong và ngoài khuôn viên của đình, góp phần tạo cảnh quan sạch đẹp nơi đây.

Cũng như nhiều người sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này, với anh Nguyễn Danh Đức, đình Chu Quyến là nơi chứa đựng bao ký ức đẹp về tuổi thơ để luôn ăm ắp niềm tự hào về di sản văn hóa độc đáo của quê hương. “Lúc bé, tôi thường được nghe ông, bà kể về ngôi đình cổ này rồi lớn lên tìm hiểu biết thêm được những giá trị của đình nên càng yêu quý di sản cha ông để lại. Thế nên, tôi tự nhủ phải tích cực tham gia gìn giữ, quảng bá nét đẹp đình Chu Quyến đến bè bạn thông qua mạng xã hội”, anh Nguyễn Danh Đức nói.

Phó Chủ tịch UBND xã Chu Minh Trần Quang Tùng cho biết: Thôn Chu Quyến có đình, đền, chùa được xây dựng qua từng giai đoạn lịch sử và nằm trong một quần thể được Nhà nước công nhận “Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia”, được quản lý bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị trong đời sống cộng đồng cư dân. Hiện đình Chu Quyến đã được Nhà nước tu sửa, địa phương chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện quy hoạch quần thể không gian văn hóa tâm linh của làng Chu Quyến, tuyên truyền về nét độc đáo của đình đến các tầng lớp nhân dân địa phương và bạn bè gần xa. Cùng với tu bổ, tôn tạo các công trình trong quần thể di tích, mở rộng hệ thống giao thông vào đình, chính quyền và người dân xã Chu Minh mong muốn kết nối với các đơn vị lữ hành để đưa ngôi đình cổ xứ Đoài này vào các tour du lịch của vùng đất Ba Vì, Sơn Tây. Xã có lợi thế là một ngôi làng cổ ven sông Hồng, có vùng sản xuất nông nghiệp sạch, nhiều nông sản phục vụ du khách. Nếu kết hợp được với du lịch, thì đây chính là lợi thế của địa phương trong quảng bá một phần văn hóa xứ Đoài, qua đó, hỗ trợ phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân trong vùng...

Phát huy giá trị đình Chu Quyến trong không gian giàu bản sắc làng quê không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cho cộng đồng mà còn góp phần lan tỏa những giá trị truyền thống, văn hóa xứ Đoài.

HNM