Cột cờ Hà Nội

Cột cờ Hà Nội là một bộ phận của kiến trúc thành Hà Nội, được vua Gia Long (triều Nguyễn) cho xây dựng từ năm 1805-1812, sau khi phá Hoàng thành Thăng Long cũ và xây dựng Bắc thành mới theo kiểu kiến trúc Vauban. Công trình nằm trên trục thần đạo, phía trước thành, ở chính giữa hai cửa Đông Nam và Tây Nam; hiện nằm trong khuôn viên Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam (đường Điện Biên Phủ, quận Ba Đình). Ở Việt Nam, chỉ còn 4 công trình thành lũy nhà Nguyễn để lại có cột cờ, đó là: Kinh thành Huế, thành Hà Nội, thành Sơn Tây và thành Nam Định.

Kiến trúc cột cờ Hà Nội có hai phần chính gồm đế và thân cột. Vật liệu xây dựng chủ yếu là gạch, đá. Các tầng đế của tầng 1, 2 có hình chóp vuông cụt, nhỏ dần, chồng lên nhau. Tầng 3 có bốn cửa, trừ cửa Bắc thì ba cửa còn lại đều đắp hai chữ Hán: Cửa Đông - Nghênh Húc (đón nắng ban mai), cửa Nam - Hướng Minh (hướng về ánh sáng), cửa Tây - Hồi Quang (ánh sáng phản hồi). Từ tầng 1 đến tầng 3 đều có cầu thang dẫn lên. Tầng 3 có thân cột cờ hình trụ gồm 8 cạnh thon dần lên phía trên, mỗi cạnh 2,13m với thân cao 18,2m.

Trong thân cột có cầu thang xoáy trôn ốc gồm 54 bậc dẫn lên đỉnh; được rọi sáng và thông hơi bằng 39 ô cửa sổ hình hoa thị và 6 ô hình rẻ quạt. Những ô cửa này được đặt dọc các cạnh, mỗi cạnh có tới 5 - 6 cửa sổ. Đỉnh cột cờ được cấu tạo thành một lầu hình bát giác, cao 3,3m, có 8 cửa sổ tương ứng với tám cạnh. Giữa lầu là một hình trụ tròn, đường kính 40cm cao đến đỉnh lầu để cắm cán cờ. Toàn bộ cột cờ cao 33,4m, nếu kể cả cán cờ là 41,4m. Phần lầu này do người Pháp xây dựng thêm để làm đài quan sát sau khi họ phá thành Hà Nội vào năm 1894-1897 và giữ lại cột cờ cùng một số ít công trình khác. Tuy nhiên, phần xây thêm này có kiến trúc, công năng phù hợp nên được giữ đến ngày nay.

Vào hồi 15h ngày 10-10-1954, lần đầu tiên lá cờ đỏ sao vàng của nước Việt Nam độc lập được kéo lên đỉnh cột cờ và tung bay trên bầu trời Hà Nội. Hơn 200 năm qua, cột cờ Hà Nội là một chứng nhân cho những biến cố thăng trầm của Thủ đô. Và cũng hơn nửa thế kỷ qua, hình ảnh cột cờ với lá cờ đỏ sao vàng đã trở thành biểu tượng của một Hà Nội anh hùng, ngàn năm văn hiến.

HNMCT