Đại biểu quận Tây Hồ phát biểu góp ý và o Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 do HĐND quận tổ chức ngà y 27-2-2013. Ảnh: Ngọc Hà |
Trước hết, Dự thảo lần nà y thể hiện bước tiến mới trong phát huy dân chủ, phát huy quyửn là m chủ của nhân dân, của công dân trong mọi mặt đời sống xã hội. Tại Điửu 1, Dự thảo khẳng định: Nước CHXHCN Việt Nam là một nước dân chủ...; Điửu 3 quy định: Nhà nước đảm bảo và phát huy quyửn là m chủ của nhân dân...; Điửu 6 ghi nhận: Nhân dân thực hiện quyửn lực Nhà nước bằng các hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, HĐND và thông qua các cơ quan khác của Nhà nước. Như vậy, sự khẳng định hai hình thức dân chủ: dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện đã rõ rà ng hơn. Nhân dân trực tiếp tham gia quản lý nhà nước và xã hội, đồng thời nhân dân thực hiện quyửn lực nhà nước không chỉ thông qua Quốc hội, HĐND, mà còn thông qua các cơ quan khác của Nhà nước.
Vử Chương I (Chế độ Chính trị), Dự thảo giữ nguyên Điửu 4 và bổ sung thêm khoản 2, khoản 3 tại điửu nà y, theo chúng tôi là hoà n toà n cần thiết và đúng đắn, khẳng định và hoà n thiện vử vị trí, vai trò lãnh đạo Nhà nước và xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng của Tổ quốc và của toà n dân tộc.
Dự thảo đã bổ sung và o Điửu 4 nguyên tắc: Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân vử những quyết định của mình; bổ sung và o Điửu 6 một ý: Nhân dân thực hiện quyửn lực bằng các hình thức dân chủ trực tiếp; Điửu 8 có bổ sung nội dung mới: Quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật.
Chương quy định vử Quyửn con người, quyửn và nghĩa vụ cơ bản của công dân được đưa lên vị trí thứ 2, ngay sau chương vử Chế độ Chính trị thể hiện Ban soạn thảo Hiến pháp đã có nhận thức đúng đắn vử vai trò, vị trí của con người, của nhân dân trong việc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, thể hiện rõ trách nhiệm của Nhà nước trong bảo đảm thực thi quyửn con người, quyửn công dân; phù hợp với quan điểm xuyên suốt của Đảng là Nhà nước pháp quyửn XHCN Việt Nam là Nhà nước của dân, do dân, vì dân, tất cả quyửn lực Nhà nước thuộc vử nhân dân.
Khái niệmquyửn con người lần đầu tiên được đưa và o Hiến pháp và được ghi rõ trong tiêu đử của Chương II là một sự tiến bộ, phù hợp với thời đại, với xu thế hội nhập quốc tế, thể hiện tính văn minh, tiên tiến của Nhà nước pháp quyửn XHCN của chúng ta...
Tuy nhiên, chúng tôi thấy cần sửa đổi, bổ sung một số nội dung sau:
- Vử Điửu 4 trong Dự thảo: Lịch sử đất nước ta đã chứng minh và khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất có đường lối đúng đắn, là Đảng cầm quyửn, dẫn dắt cách mạng và nhân dân ta già nh hết thắng lợi nà y đến thắng lợi khác. Đồng thời, nhân dân ta tín nhiệm Đảng, tin tưởng và o sự sáng suốt của Đảng, nguyện theo Đảng để bảo vệ, xây dựng Tổ quốc. Lợi ích của Đảng chính là lợi ích thiêng liêng của Tổ quốc và toà n dân tộc. Vì vậy, nội dung trong Điửu 4 cần thể hiện rõ vai trò tất yếu, mục đích tồn tại của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Khoản 1 Điửu 4 trong Dự thảo có nêu: Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thà nh lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là m nửn tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Dự thảo vẫn dùng từ đội tiên phong, từ đồng thời và hai lần nhắc tới cụm từ giai cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc... Không khác mấy so với Hiến pháp năm 1992 đã ghi.
Theo từ điển ngôn ngữ, đội chỉ là một tổ chức nhử bé, gồm một số người; và sự lặp lại một số từ trong khoản 1 Điửu 4 như đã nêu, là m giảm tính súc tích, giảm tính mạnh mẽ trong diễn đạt, mang tính chất văn phong của Cương lĩnh hơn là điửu khoản trong một đạo luật cơ bản của quốc gia. Đử nghị nên bử chữ đồng thời và cụm từ đại biểu trung thà nh ở khoản 1 Điửu nà y.
Xin đử xuất sửa khoản 1, khoản 2 Điửu 4 như sau:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, lực lượng tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, tồn tại và hoạt động vì lợi ích của nhân dân và Tổ quốc, lấy Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là m nửn tảng tư tưởng.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyửn, gắn bó mật thiết với nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân vử những chủ trương, quyết định của mình. (Vì trong thực tế, một số chủ trương của Đảng mang tính chất chỉ đạo, định hướng quan trọng, tuy không phải là những quyết định).
- Vử Điửu 9 và Điửu 10: Dự thảo đử cập đến vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam, được kết cấu trong 3 khoản của Điửu 9. Cần bổ sung quy định vử nguyên tắc hoạt động của MTTQ là : MTTQ Việt Nam và các tổ chức thà nh viên hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật tương tự như đối với chế định Đảng Cộng sản Việt Nam tại Điửu 4 của Dự thảo.
Chúng ta đửu biết, MTTQ Việt Nam là một tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội khác và đông đảo các cá nhân yêu nước tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoà i.
Nội dung Điửu 10 đử cập đến Công đoà n Việt Nam (mà Công đoà n là tổ chức thà nh viên của MTTQ Việt Nam, đã được nêu tại Điửu 9). Vì vậy, theo chúng tôi, nếu cần hiến định tổ chức Công đoà n, thì nên chăng cũng nên hiến định cả tổ chức Phụ nữ và Đoà n Thanh niên cộng sản và một số tổ chức chính trị khác trong Hiến pháp. Cần cân nhắc vử việc đưa và o Dự thảo Hiến pháp một Điửu vử vai trò, vị trí của tổ chức Đoà n Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, lực lượng trẻ đông đảo trong xã hội, đội quân hùng hậu dự bị cho Đảng và tương lai của đất nước...